در نفس‌های ابتدایی ماه مبارک رمضان، عطر بندگی به مشام می‌رسد. عطری که یک ماه رویایی را به انسان مومن هدیه و فاصله آسمان و زمین را کمتر از هر موقعی می‌کند. به همین دلیل باید بیش از هر زمان و موقعیتی قدر دان شب‌های ماه مبارک رمضان بود. ماهی که صاحب شب قدر است و حاوی آرزو‌هایی است که بهتر از هر زمان به گوش حضرت حق تعالی می‌رسد.
ماهی که رسول خدا (ص) بی تاب آغاز شدنش بود
سید ابن طاووس (ره) نقل می‌فرماید که وقتی ماه مبارک رمضان فرا می‌رسید، رنگ چهره پیامبر اکرم (ص) عوض می‌شد و زیاد به نماز و دعا می‌پرداخت، تغییر حالت آن حضرت در دهه آخر ماه مبارک رمضان رنگ مضاعفی به خود می‌گرفت، به گونه‌ای که تمام شب‌ها را به شب زنده داری و عبادت سپری می‌کرد. درباره حضرت امام زین العابدین (ع) نقل شده است که ایشان در این ماه کاملا غرق در دعا و تسبیح و استغفار و ذکر تکبیر می‌گشت.
همچنین در کتاب وسائل الشیعه برای اخلاق روزه دار روایت مفصّلی می‌خوانیم: «روزه دار باید از دروغ، گناه، مجادله، حسادت، غیبت، مخالفت با حقّ، فحش و سرزنش و خشم، طعنه و ظلم و مردم آزاری، غفلت، معاشرت با فاسدان، سخن چینی و حرام خواری دوری کند و نسبت به نماز، صبر و صداقت داشته و به یاد قیامت توجه خاص داشته باشد».
علاوه بر این در حدیثی دیگر می‌خوانیم: «کسی که از اطاعت رهبران آسمانی سرباز زند و یا در مسائل شخصی و خانوادگی با همسرش بد رفتار و نامهربان باشد و یا از تأمین خواسته‌های مشروع او خودداری کند و یا پدر و مادرش از او ناراضی باشند، روزه او قبول نیست و شرایط این ضیافت را به جای نیاورده است».
با توجه به آیات قرآن کریم و احادیث ائمه اطهار (س) ماه رمضان و آداب آن فقط در روزه شکمی خلاصه نمی‌شود. باید علاوه بر انجام اعمال مستحب و خواندن مناجات‌های گوناگون آنقدر از نفس اماره خود مراقبت کنیم که بستر تکامل معنویمان فراهم و اعمالمان، مورد پسند حضرت حق تعالی قرار گیرد.
اعمال مستحب در ماه رمضان
حجت الاسلام و المسلمین سید احمد حسینی کارشناس مذهبی و پژوهشگر دینی در خصوص اعمال مستحب ماه مبارک رمضان گفت: درباره اعمال مشترک ماه رمضان، موضوعات مختلفی بیان شده است. مثلا قرائت برخی از دعا‌های معروف که مسلمانان هم با آن‌ها انس گرفتند و از ائمه (س) سفارش شده است.
در روایتی از امام موسی بن جعفر (ع)به روزه داران توصیه شده، پس از نماز‌های واجب دعای اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرَامِ و دعای معروف یا عَلِیُّ یا عَظیمُ را بخوانند. مرحوم شیخ کفعمی (ره) روایتی را از پیامبر اکرم (ص) نقل کردند که اگر کسی پس از نماز واجب دعای اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ را تا آخر بخواند خداوند متعال گناهانش را تا روز قیامت می‌بخشد.
