در این مطلب از تریپ لند به بررسی اعمال شب و روز اول ماه رمضان + ادعیه سفارش شده به روایت معصومین می پردازیم . امیدواریم تا برای شما خواننده عزیز مفید واقع شود.
اعمال شب و روز اول ماه رمضان
ماه مبارک رمضان ماهی که طبق فرمایش پیامبر اکرم (ص) در اولین شب آن، درهاى آسمان گشوده مىشود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد، ماهی که اگر بنده «خدا» مىدانست که در ماه رمضان چیست دوست مىداشت که تمام سال، رمضان باشد. اینها تنها گوشه‌ای از سخنان گهربار اهل بیت (ع) درباره جایگاه و فضیلت این ماه مبارک، ماه مهمانی خداست.
به همین مناسبت به اعمال شب و روز اول این ماه که در کتاب شریف مفاتیح الجنان ذکر شده، اشاره می‌شود.
اعمال شب و روز اول ماه رمضان
* شب اول ماه مبارک رمضان:
اول: استهلال [یعنى جستجوى هلال ماه]، و بعضى استهلال این ماه را واجب دانسته‌اند.
روایت شده: زمانى که رسول خدا صلّى اللّه و علیه و آله هلال ماه رمضان را رؤیت می‌کرد، روى شریفش را به جانب قبله می‌گرداند و مى‌گفت:
«اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِیمَانِ وَ السَّلامَهِ وَ الْإِسْلامِ وَ الْعَافِیَهِ الْمُجَلَّلَهِ وَ دِفَاعِ الْأَسْقَامِ [وَ الرِّزْقِ الْوَاسِعِ] وَ الْعَوْنِ عَلَى الصَّلاهِ وَ الصِّیَامِ وَ الْقِیَامِ وَ تِلاوَهِ الْقُرْآنِ اللَّهُمَّ سَلِّمْنَا لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْنَا فِیهِ حَتَّى یَنْقَضِیَ عَنَّا شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدْ عَفَوْتَ عَنَّا وَ غَفَرْتَ لَنَا وَ رَحِمْتَنَا؛
خدایا این ماه را بر ما نو کن به ایمنى و ایمان و سلامت و اسلام و عافیت بزرگ، و دفاع در برابر بیماریها، و یارى بر نماز و روزه و شب زنده دارى و تلاوت قرآن. خدایا ما را براى ماه رمضان سالم گردان، و ماه رمضان را از ما سالم دریافت کن و ما را در آن تا از ما بگذرد به سلامت دار درحالیکه از گناهان ما درگذشته و ما را مورد آمرزش و رحمت خویش قرار داده باشى».
از حضرت صادق علیه‌السّلام روایت شده: چون رؤیت هلال کردی بگو:
«اللَّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدِ افْتَرَضْتَ عَلَیْنَا صِیَامَهُ وَ أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْنَا فِیهِ وَ سَلِّمْنَا مِنْهُ وَ سَلِّمْهُ لَنَا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِیَهٍ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ؛
خدایا ماه رمضان آمد، و تو روزه آن را بر ما واجب کرده اى، و قران را در آن براى هدایت و دلایلى روشن از هدایت و وسیله تشخیص حق از باطل نازل نموده اى. خدایا ما را بر روزه اش یارى کن، و آن را از من بپذیر، و ما را در آن و از آن سالم بدار، و آن را براى ما سالم گردان، در آسانى و عافیت از جانب خویش، همانا تو بر هرچیز توانایى، اى بخشنده، اى مهربان».
دوم: دعاى چهل و سوم «صحیفه کامله سجادیه» را در هنگام رؤیت هلال بخواند. سیّد ابن طاووس روایت کرده: روزی حضرت سجّاد علیه السّلام در راهى می‌گذشت که به هلال ماه رمضان نظر کرد، پس ایستاد و فرمود:
أَیُّهَا الْخَلْقُ الْمُطِیعُ الدَّائِبُ السَّرِیعُ الْمُتَرَدِّدُ فِی مَنَازِلِ التَّقْدِیرِ الْمُتَصَرِّفُ فِی فَلَکِ التَّدْبِیرِ آمَنْتُ بِمَنْ نَوَّرَ بِکَ الظُّلَمَ وَ أَوْضَحَ بِکَ الْبُهَمَ وَ جَعَلَکَ آیَهً مِنْ آیَاتِ مُلْکِهِ وَ عَلامَهً مِنْ عَلامَاتِ سُلْطَانِهِ فَحَدَّ بِکَ الزَّمَانَ وَ امْتَهَنَکَ بِالْکَمَالِ وَ النُّقْصَانِ وَ الطُّلُوعِ وَ الْأُفُولِ وَ الْإِنَارَهِ وَ الْکُسُوفِ فِی کُلِّ ذَلِکَ أَنْتَ لَهُ مُطِیعٌ وَ إِلَى إِرَادَتِهِ سَرِیعٌ سُبْحَانَهُ مَا أَعْجَبَ مَا دَبَّرَ مِنْ أَمْرِکَ وَ أَلْطَفَ مَا صَنَعَ فِی شَأْنِکَ جَعَلَکَ مِفْتَاحَ شَهْرٍ حَادِثٍ لِأَمْرٍ حَادِثٍ فَأَسْأَلُ اللَّهَ رَبِّی وَ رَبَّکَ وَ خَالِقِی وَ خَالِقَکَ وَ مُقَدِّرِی وَ مُقَدِّرَکَ وَ مُصَوِّرِی وَ مُصَوِّرَکَ
اى آفریده فرمانبردار، رونده کوشا و شتابان، رفت وآمدکننده در منزلگاه هاى معیّن، اى متصرف در چرخ گردان تدبیر، ایمان آوردم به آن کس که با تو تاریکی ها را روشن کرد، و آنچه را که به سختى مى توان یافت آشکار ساخت و تو را نشان ه اى از نشانه هاى چیرگى، و علامتى از علائم قدرت خود قرار داد، پس زمان را به تو محدود ساخت، و گاهى تو را به نقص و گاهى به کمال، و وقتى به طلوع، و زمانى به غروب، و حالتى پر نور، و حالتى گرفته، مسخّر خویش نمود، تو در تمام این حالات مسّخر اویى، و به سوى اراده اش شتابانى، منزّه است او چه عجیب است تدبیرى که در حق تو به کار برده، و چه دقیق است آنچه درباره تو انجام داده، تو را کلید ماهی نو براى کارهایى نو ساخته، پس از پروردگار که پروردگار من و توست، و آفریننده من و توست، و مهار مقدّرات من و تو در کف قدرت اوست، و صورتگر من و توست
أَنْ یُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ یَجْعَلَکَ هِلالَ بَرَکَهٍ لا تَمْحَقُهَا الْأَیَّامُ وَ طَهَارَهٍ لا تُدَنِّسُهَا الْآثَامُ هِلالَ أَمْنٍ مِنَ الْآفَاتِ وَ سَلامَهٍ مِنَ السَّیِّئَاتِ هِلالَ سَعْدٍ لا نَحْسَ فِیهِ وَ یُمْنٍ لا نَکَدَ مَعَهُ وَ یُسْرٍ لا یُمَازِجُهُ عُسْرٌ وَ خَیْرٍ لا یَشُوبُهُ شَرٌّ هِلالَ أَمْنٍ وَ إِیمَانٍ وَ نِعْمَهٍ وَ إِحْسَانٍ وَ سَلامَهٍ وَ إِسْلامٍ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ طَلَعَ عَلَیْهِ
می‌خواهم که بر محمّد و خاندانش درود فرستد، و تو را ماه برکتى قرار دهد، که گذشت روزگاران آن را از بین نبرد و ماه پاکى که گناهان آن را آلوده نگرداند، هلال ایمنى از آفات، و سلامتی از زشتیها، هلال خوش طالعى برکنار از بد یمنى، و مبارکى بدون گرفتارى و آسایش بدون دشواری و خیر بدون شرّ، هلال ایمنى و امان، و نعمت و احسان و سلامت و اسلام، خدایا بر محمّد و خاندانش درود فرست، و ما را از پسندیده ترین کسانى قرار ده که این ماه بر آنان طلوع کرده
وَ أَزْکَى مَنْ نَظَرَ إِلَیْهِ وَ أَسْعَدَ مَنْ تَعَبَّدَ لَکَ فِیهِ وَ وَفِّقْنَا اللَّهُمَّ فِیهِ لِلطَّاعَهِ وَ التَّوْبَهِ وَ اعْصِمْنَا فِیهِ مِنَ الْآثَامِ وَ الْحَوْبَهِ وَ أَوْزِعْنَا فِیهِ شُکْرَ النِّعْمَهِ وَ أَلْبِسْنَا فِیهِ جُنَنَ الْعَافِیَهِ وَ أَتْمِمْ عَلَیْنَا بِاسْتِکْمَالِ طَاعَتِکَ فِیهِ الْمِنَّهَ إِنَّکَ أَنْتَ الْمَنَّانُ الْحَمِیدُ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ وَ اجْعَلْ لَنَا فِیهِ عَوْناً مِنْکَ عَلَى مَا نَدَبْتَنَا إِلَیْهِ مِنْ مُفْتَرَضِ طَاعَتِکَ وَ تَقَبَّلْهَا إِنَّکَ الْأَکْرَمُ مِنْ کُلِّ کَرِیمٍ وَ الْأَرْحَمُ مِنْ کُلِّ رَحِیمٍ آمِینَ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ
و پاکیزه‌ترین کسانى که به آنها نظر کرده، و خوشبخت‌ترین کسانى که در آن به بندگى تو گردن نهاده اند، و ما را در این ماه توفیق توبه عنایت کن، و از گناه حفظ فرما، و از انجام نافرمانى ات بازدار، و اداى شکر نعمتت را به ما ارزانى کن، و لباسهاى عافیت را بر ما بپوشان، و به سبب انجام طاعت کامل، نعمتت را در این ماه بر ما تمام کن، زیرا که تو بس بخشنده ستوده‌اى، و درود خدا بر محمّد و خاندان پاکش، و براى ما از جانب خود در این ماه مددى برسان، بر انجام آنچه ما را به آن خوانده‌اى از اطاعت واجبت، و آن را بپذیر، همانا تو کریم‌تر از هر کریمى، و مهربان‌تر از هر مهربانى، آمین آمین اى پروردگار جهانیان
سوم: غسل شب اول ماه
چهارم: زیارت امام حسین علیه‌السّلام
پنجم:در این شب دو رکعت نماز بجا آورد، در هر رکعت سوره «حمد» و سوره «انعام» را بخواند، و از خدا درخواست کند که او را کفایت کند و از آنچه از دردها مى‌ترسد حفظ کند.
ششم: دعاى «اللّهمّ ان هذا الشّهر المبارک» را که در اعمال شب آخر ماه شعبان گذشت بخواند.
هفتم: پس از نماز مغرب دست‌ها را بلند کند، و این دعا را که از امام جواد علیه‌السّلام وارد شده و در کتاب «اقبال» ذکر شده بخواند:
اللَّهُمَّ یَا مَنْ یَمْلِکُ التَّدْبِیرَ وَ هُوَ عَلَى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ یَا مَنْ یَعْلَمُ خَائِنَهَ الْأَعْیُنِ وَ مَا تُخْفِی الصُّدُورُ وَ تُجِنُّ الضَّمِیرُ وَ هُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا مِمَّنْ نَوَى فَعَمِلَ وَ لا تَجْعَلْنَا مِمَّنْ شَقِیَ فَکَسِلَ وَ لا مِمَّنْ هُوَ عَلَى غَیْرِ عَمَلٍ یَتَّکِلُ اللَّهُمَّ صَحِّحْ أَبْدَانَنَا مِنَ الْعِلَلِ وَ أَعِنَّا عَلَى مَا افْتَرَضْتَ عَلَیْنَا مِنَ الْعَمَلِ حَتَّى یَنْقَضِیَ عَنَّا شَهْرُکَ هَذَا وَ قَدْ أَدَّیْنَا مَفْرُوضَکَ فِیهِ عَلَیْنَا اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ وَ وَفِّقْنَا لِقِیَامِهِ وَ نَشِّطْنَا فِیهِ لِلصَّلاهِ وَ لا تَحْجُبْنَا مِنَ الْقِرَاءَهِ وَ سَهِّلْ لَنَا فِیهِ إِیتَاءَ الزَّکَاهِ اللَّهُمَّ لا تُسَلِّطْ عَلَیْنَا وَصَباً وَ لا تَعَباً وَ لا سَقَماً وَ لا عَطَباً
خدایا اى آن که مالک تدبیر است، و او بر هرچیز تواناست، اى آن که می‌داند خیانت دیده ها را و آنچه را سینه‌ها پنهان مى‌کنند و نهاد نهان مى‌کند، و او لطیف و آگاه است. خدایا ما را از کسانى قرار ده که تصمیم گرفتند آنگاه انجام دادند، و از کسانى قرار مده که تیره بخت شدند و در نهایت تنبلى کردند و از انانى قرار مده که بر غیر عمل صالح تکیه کردند. خدایا بدنهاى ما را از بیماریها سلامتی بخش و ما را بر انجام آنچه از عمل بر ما واجب کرده اى یارى ده، تا این ماه از ما سپرى شود درحالیکه آنچه را در این ماه بر ما واجب نموده ای ادا کرده باشیم. خدایا ما را بر روزه اش یارى ده، و براى شب زنده دارى اش موفق بدار، و براى نماز در این ماه ما را شاداب گردان، و از قرائت قرآن محروم نکن، و پرداخت زکات را در این ماه بر ما آسان کن. خدایا درد مزمن، خستگى، بیمارى، هلاکت را بر ما چیره مکن
اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا الْإِفْطَارَ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلالِ اللَّهُمَّ سَهِّلْ لَنَا فِیهِ مَا قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِکَ وَ یَسِّرْ مَا قَدَّرْتَهُ مِنْ أَمْرِکَ وَ اجْعَلْهُ حَلالاً طَیِّباً نَقِیّاً مِنَ الْآثَامِ خَالِصاً مِنَ الْآصَارِ وَ الْأَجْرَامِ اللَّهُمَّ لا تُطْعِمْنَا إِلا طَیِّباً غَیْرَ خَبِیثٍ وَ لا حَرَامٍ وَ اجْعَلْ رِزْقَکَ لَنَا حَلالاً لا یَشُوبُهُ دَنَسٌ وَ لا أَسْقَامٌ یَا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ کَعِلْمِهِ بِالْأَعْلانِ یَا مُتَفَضِّلاً عَلَى عِبَادِهِ بِالْإِحْسَانِ یَا مَنْ هُوَ عَلَى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ وَ بِکُلِّ شَیْ ءٍٍ عَلِیمٌ خَبِیرٌ أَلْهِمْنَا ذِکْرَکَ وَ جَنِّبْنَا عُسْرَکَ وَ أَنِلْنَا یُسْرَکَ وَ اهْدِنَا لِلرَّشَادِ وَ وَفِّقْنَا لِلسَّدَادِ وَ اعْصِمْنَا مِنَ الْبَلایَا وَ صُنَّا مِنَ الْأَوْزَارِ وَ الْخَطَایَا یَا مَنْ لا یَغْفِرُ عَظِیمَ الذُّنُوبِ غَیْرُهُ وَ لا یَکْشِفُ السُّوءَ إِلا هُوَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
خدایا افطار از روزى حلالت را روزى ما کن. خدایا آنچه که از روزى ات در این ماه قسمت ما کردی دست یافتن به آن را براى ما هموار کن، و آنچه را از فرمانت براى ما تقدیر کرده‌اى آسان کن، و آن را حلال و پاک و پاکیزه از گناهان بوده از گرانباری ها و بزهکاری ها قرار ده. خدایا به ما مخوران جز غذاى پاک که نه پلید باشد و نه حرام، و روزى ات را براى ما حلال گردان، که آلودگی‌ها و درها با آن در نیامیزد، اى که داناییاش به امور پنهان، همانند دانایى‌اش به امور آشکار است، اى فضل بخش بر بندگانش به احسان، اى آن که بر هرچیز تواناست، و به هرچیز دانا و آگاه است، یادت را به ما الهام کن، و از سختى بر ما، ما را برکنار دار و به آسانی ات ما را برسان، و به راستى راهنمایمان باش، و به استوارى توفیقمان ده، و از بلا نگاهمان بدار و ما را از بارهاى گران گناهان و خطاها حفظ کن، اى آن که گناهان بزرگ را جز او نیامرزد، و احدى بدى را جز او برطرف نکند، اى مهربان ترین مهربانان
وَ أَکْرَمَ الْأَکْرَمِینَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّیِّبِینَ وَ اجْعَلْ صِیَامَنَا مَقْبُولاٌ وَ بِالْبِرِّ وَ التَّقْوَى مَوْصُولاً وَ کَذَلِکَ فَاجْعَلْ سَعْیَنَا مَشْکُوراً وَ قِیَامَنَا مَبْرُوراً وَ قُرْآنَنَا [وَ قِرَاءَتَنَا] مَرْفُوعاً وَ دُعَاءَنَا مَسْمُوعاً وَ اهْدِنَا لِلْحُسْنَى [الْحُسْنَی] وَ جَنِّبْنَا الْعُسْرَى وَ یَسِّرْنَا لِلْیُسْرَى وَ أَعْلِ لَنَا الدَّرَجَاتِ وَ ضَاعِفْ لَنَا الْحَسَنَاتِ وَ اقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَ الصَّلاهَ وَ اسْمَعْ مِنَّا الدَّعَوَاتِ وَ اغْفِرْ لَنَا الْخَطِیئَاتِ وَ تَجَاوَزْ عَنَّا السَّیِّئَاتِ وَ اجْعَلْنَا مِنَ الْعَامِلِینَ الْفَائِزِینَ وَ لا تَجْعَلْنَا مِنَ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لا الضَّالِّینَ حَتَّى یَنْقَضِیَ شَهْرُ رَمَضَانَ عَنَّا وَ قَدْ قَبِلْتَ فِیهِ صِیَامَنَا وَ قِیَامَنَا وَ زَکَّیْتَ فِیهِ أَعْمَالَنَا وَ غَفَرْتَ فِیهِ ذُنُوبَنَا وَ أَجْزَلْتَ فِیهِ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ نَصِیبَنَا فَإِنَّکَ الْإِلَهُ الْمُجِیبُ وَ الرَّبُّ الْقَرِیبُ [الرَّقِیبُ ] وَ أَنْتَ بِکُلِّ شَیْ ءٍ مُحِیطٌ
و کریم ترین کریمان، بر محمّد و اهل بیت پاکش درود فرست، و روزه ما را پذیرفته بدار، و به نیکى و تقوا پیوندش ده، و همچنین کوشش ما را مورد قدردانى، و شب زنده داری ما را پذیرفته، و قرائتمان را بالا رفته، و دعایمان را اجابت شده قرار ده، و ما را به عاقبت به خیرى هدایت کن، و از دشواری برکنارمان بدار، و ما را براى آسانى آماده ساز، و درجاتمان را بالا بر، و حسناتمان را دوچندان کن، و روزه و نماز ما را بپذیر، و دعاهای مان را شنوا باش، خطاهایمان را بیامرز، و از گناهمان درگذر، و ما را از عاملان رستگار قرار ده، و از غضب شدگان و گمراهان قرار مده، تا ماه رمضان از ما سپرى گردد چنان که روزه ها و شب زنده داری مان را در آن پذیرفته باشى، و کردارمان را در آن پاکیزه، و گناهانمان را در آن مورد آمرزش قرار داده، و سهم ما را در آن از هر خیرى فراوان ساخته باشى، به یقین تویى معبود اجابت کننده دعاها، و پروردگار نزدیک به بندگان و تویى احاطه کننده بر هرچیز.
هشتم: در این شب دعاى روایت شده از امام صادق علیه‌السّلام را که در کتاب «اقبال» آمده بخواند:
اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ مُنَزِّلَ الْقُرْآنِ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَ أَنْزَلْتَ فِیهِ آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا صِیَامَهُ وَ أَعِنَّا عَلَى قِیَامِهِ اللَّهُمَّ سَلِّمْهُ لَنَا وَ سَلِّمْنَا فِیهِ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ مُعَافَاهٍ وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ فِیمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکِیمِ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِی لا یُرَدُّ وَ لا یُبَدَّلُ أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمْ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئَاتُهُمْ وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ لِی فِی عُمْرِی وَ تُوَسِّعَ عَلَیَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ.
خدایا اى پروردگار ماه رمضان، اى فرو فرستنده قرآن، این ماه رمضان است که قرآن را در آن فرود فرستادى، و در آن دلایل روشنى از هدایت و شناسایى حق از باطل فرو فرستادى. خدایا روزه آن را نصیب ما کن، و بر شب زنده دارى اش یارى مان ده، خدایا آن را براى ما سالم بدار، و در آن به ما سلامتى ده و آن را از سوى خویش در آسانى و سلامت کامل از ما تحویل بگیر، و در آنچه حکم می کنى و مقدّر می گردانى از فرمان حتمى خویش، و در انچه جدا مى کنى از امر حکیمانه‌ات در شب قدر، از ان حکمى که برگشت نمى پذیرد و دگرگون نمى شود، مقرّر فرما که ما را از حاجیان خانه محترمت بنویسى، آنان که حجّشان قبول، و سعیشان پذیرفته، و گناهانشان آمرزیده گشته، و بدیهای شان نادیده گرفته شده است و در آنچه حکم می کنى و مقدّر مى نمایى مقرّر فرما که عمرم را طولانى گردانى، و از روزى حلالت بر من وسعت بخشى.
نهم: دعاى چهل و چهارم صحیفه سجادیه را بخواند.
دهم: روایت شده است که رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله در شب اول ماه رمضان این دعا را می‌خواند:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَکْرَمَنَا بِکَ أَیُّهَا الشَّهْرُ الْمُبَارَکُ اللَّهُمَّ فَقَوِّنَا عَلَى صِیَامِنَا وَ قِیَامِنَا وَ ثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَ انْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْوَاحِدُ فَلا وَلَدَ لَکَ وَ أَنْتَ الصَّمَدُ فَلا شِبْهَ لَکَ وَ أَنْتَ الْعَزِیزُ فَلا یُعِزُّکَ شَیْ ءٌ وَ أَنْتَ الْغَنِیُّ وَ أَنَا الْفَقِیرُ وَ أَنْتَ الْمَوْلَى وَ أَنَا الْعَبْدُ وَ أَنْتَ الْغَفُورُ وَ أَنَا الْمُذْنِبُ وَ أَنْتَ الرَّحِیمُ وَ أَنَا الْمُخْطِئُ وَ أَنْتَ الْخَالِقُ وَ أَنَا الْمَخْلُوقُ وَ أَنْتَ الْحَیُّ وَ أَنَا الْمَیِّتُ أَسْأَلُکَ بِرَحْمَتِکَ أَنْ تَغْفِرَ لِی وَ تَرْحَمَنِی وَ تَجَاوَزَ عَنِّی إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ.
سپاس خداى را که به وسیله تو اى ماه مبارک ما را گرامى داشت. خدایا ما را بر روزه و شب زنده داری مان نیرو بخش، و گامهای مان را استوار کن، و بر کافران پیروزمان گردان، خدایا تو یگانه اى پس برایت فرزندى نیست، و تو بى نیازى پس شبیهى برایت نیست، و تویى عزیز و چیزى عزیزت نکند، و تویى بی نیاز و من تهیدستم، و تویی مولا و من بنده ام، و تویى آمرزنده و من گنهگارم، و تویى مهربان و من خطاکارم، و تویى آفریننده و من آفریده ام، و تویى زنده و من مرده ام، از تو درخواست مى کنم به مهرت که مرا بیامرزى و به من رحم کنى، و از من درگذرى، همانا تو بر هرچیز توانایى.
اعمال شب و روز اول ماه رمضان
* روز اوّل ماه مبارک رمضان:
اوّل: غسل
دوم: دو رکعت نماز بخواند، در رکعت اول سوره‌هاى «حمد» و «انّا فتحنا» را و در رکعت دوم سوره «حمد» و هر سوره دیگرى را که بخواهد بخواند، تا حق تعالى در آن سال بدیها را از او دور کند و تا سال آینده در پناه خدا باشد.
سوم: پس از طلوع فجر این دعا را بخواند:
اللَّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدِ افْتَرَضْتَ عَلَیْنَا صِیَامَهُ وَ أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّا وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْهُ لَنَا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِیَهٍ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ؛
خدایا ماه رمضان رسید، تو روزه اش را بر ما واجب کرده‌اى، و قرآن را در آن برای هدایت مردم، و دلایل روشنى از هدایت و شناسایى از باطل نازل کرده‌اى، خدایا ما را بر روزه اش یارى کن، و آن را از ما بپذیر، و این ماه را از ما به سلامت دریافت کن، و آن را براى ما از سوى خویش در آسانى و عافیت سالم بدار، همانا تو بر هرچیز توانایى.
چهارم: علاّمه مجلسى در «زاد المعاد» فرموده که شیخ کلینى و شیخ طوسى و دیگران به سند صحیح روایت کرده‌اند که حضرت موسى بن جعفر علیه السّلام فرمود: در ماه مبارک رمضان در آغاز سال، یعنى روز اول این ماه – چنان که علما فهمیده اند – این دعا را بخوان، و فرمود: هرکه این دعا را براى رضای خدا، و بدون آمیختگى با اغراض ناپسند و ریا بخواند، در آن سال فتنه و گمراهى و آفتى که به دین یا بدنش ضرر برساند به او نرسد، و حق تعالى او را از شرّ آنچه از بلاها در آن سال واقع مى شود حفظ مى‌کند. دعا این است:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی دَانَ لَهُ کُلُّ شَیْ ءٍ وَ بِرَحْمَتِکَ الَّتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْ ءٍ وَ بِعَظَمَتِکَ الَّتِی تَوَاضَعَ لَهَا کُلُّ شَیْ ءٍ وَ بِعِزَّتِکَ الَّتِی قَهَرَتْ کُلَّ شَیْ ءٍ وَ بِقُوَّتِکَ الَّتِی خَضَعَ لَهَا کُلُّ شَیْ ءٍ وَ بِجَبَرُوتِکَ الَّتِی غَلَبَتْ کُلَّ شَیْ ءٍ وَ بِعِلْمِکَ الَّذِی أَحَاطَ بِکُلِّ شَیْ ءٍ یَا نُورُ یَا قُدُّوسُ یَا أَوَّلا قَبْلَ کُلِّ شَیْ ءٍ وَ یَا بَاقِیا بَعْدَ کُلِّ شَیْ ءٍ یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُغَیِّرُ النِّعَمَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُنْزِلُ النِّقَمَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَقْطَعُ الرَّجَاءَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُدِیلُ الْأَعْدَاءَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَرُدُّ الدُّعَاءَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی یُسْتَحَقُّ بِهَا نُزُولُ الْبَلاءِ
خدایا از تو درخواست میکنم به آن نامت که همه چیز در برابرش فروتن شده، و به رحمتت که همه چیز را فرا گرفته، و به عظمتت که همه چیز در آستانش تواضع نموده، و به عزّتت که بر همه چیز چیره گشته، و به نیرویت که همه چیز در برابرش خضوع یافته، و به جبروتت که بر همه چیز غالب گشته، و به علمت که همه چیز را فرا گرفته، ای نور، اى قدوس، اى اول پیش از هر چیز، اى باقى پس از هر چیز، اى خدا، اى مهربان، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و از من بیامرز گناهانى را که نعمت‌ها را دگرگون مى‌کند، و بیامرز گناهانى را که کینه ها را فرو مى‌فرستد، و بیامرز گناهانى را که امید به تو را قطع مى‌کند، و بیامرز گناهانى را که دشمنان را چیره میکند، و بیامرز گناهانى را که دعا را برمى‌گرداند، و بیامرز گناهانى را که مردم به سبب آن سزاوار نزول بلا مى‌شوند
وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَحْبِسُ غَیْثَ السَّمَاءِ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَکْشِفُ الْغِطَاءَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُعَجِّلُ الْفَنَاءَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُورِثُ النَّدَمَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَهْتِکُ الْعِصَمَ وَ أَلْبِسْنِی دِرْعَکَ الْحَصِینَهَ الَّتِی لا تُرَامُ وَ عَافِنِی مِنْ شَرِّ مَا أُحَاذِرُ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ فِی مُسْتَقْبَلِ سَنَتِی هَذِهِ اللَّهُمَّ رَبَّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَ رَبَّ الْأَرَضِینَ السَّبْعِ وَ مَا فِیهِنَّ وَ مَا بَیْنَهُنَّ وَ رَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ وَ رَبَّ السَّبْعِ الْمَثَانِی وَ الْقُرْآنِ الْعَظِیمِ وَ رَبَّ إِسْرَافِیلَ وَ مِیکَائِیلَ وَ جَبْرَئِیلَ وَ رَبَّ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ سَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ وَ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ أَسْأَلُکَ بِکَ وَ بِمَا سَمَّیْتَ بِهِ نَفْسَکَ یَا عَظِیمُ أَنْتَ الَّذِی تَمُنُّ بِالْعَظِیمِ
و بیامرز گناهانى را که بارش آسمان را باز می‌دارد، و بیامرز گناهانى را که پرده‌ها را کنار میزند، و بیامرز گناهانى را که در نابودى شتاب می‌افکند، و بیامرز گناهانى را که سبب پشیمانى می‌شود، و بیامرز گناهانى را که پرده‌ها را می‌درد، و زره محکمت را بر من بپوشان زرهى که نفوذ ناپذیر است، و مرا از شرّ آنچه در شب و روز و آینده این سال از آن حذر میکنم عافیت بخش. خدایا پروردگار آسمان‌هاى هفتگانه، و پروردگار زمینهای هفتگانه، و آنچه در آنهاست، و آنچه میان آنهاست، و پروردگار عرش بزرگ، و پروردگار سوره «حمد» و قرآن عظیم، و پروردگار اسرافیل و میکاییل و جبرییل، و پروردگار محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) آقاى رسولان و پایان بخش پیامبران، از تو می‌خواهم به حق ذات پاکت و به حق آنچه خود را به آن نام نهادى، اى بزرگ تویی که به نعمت بزرگ تفضّل میکنى
وَ تَدْفَعُ کُلَّ مَحْذُورٍ وَ تُعْطِی کُلَّ جَزِیلٍ وَ تُضَاعِفُ [مِنَ] الْحَسَنَاتِ بِالْقَلِیلِ وَ بِالْکَثِیرِ وَ تَفْعَلُ مَا تَشَاءُ یَا قَدِیرُ یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ أَلْبِسْنِی فِی مُسْتَقْبَلِ سَنَتِی هَذِهِ سِتْرَکَ وَ نَضِّرْ وَجْهِی بِنُورِکَ وَ أَحِبَّنِی بِمَحَبَّتِکَ وَ بَلِّغْنِی رِضْوَانَکَ وَ شَرِیفَ کَرَامَتِکَ وَ جَسِیمَ عَطِیَّتِکَ وَ أَعْطِنِی مِنْ خَیْرِ مَا عِنْدَکَ وَ مِنْ خَیْرِ مَا أَنْتَ مُعْطِیهِ أَحَداً مِنْ خَلْقِکَ وَ أَلْبِسْنِی مَعَ ذَلِکَ عَافِیَتَکَ یَا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوَى وَ یَا شَاهِدَ کُلِّ نَجْوَى وَ یَا عَالِمَ کُلِّ خَفِیَّهٍ وَ یَا دَافِعَ مَا تَشَاءُ مِنْ بَلِیَّهٍ یَا کَرِیمَ الْعَفْوِ یَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ تَوَفَّنِی عَلَى مِلَّهِ إِبْرَاهِیمَ وَ فِطْرَتِهِ
و هر محدوزى را دفع می کنى، و هر نعمت برجسته‌اى را عطا مى‌کنی، و نیکی ها را به کم و زیاد دوچندان مى‌کنی، و هرکارى که بخواهى انجام مى‌دهى، اى توانا اى خدا، اى مهربان، بر محمّد و اهل بیتش درود فرست، و در آینده این سال لباس سترت را بر من بپوشان، و چهره ام را به نورت شاداب کن، و به دوستى ات دوستم بدار، و و مرا به خشنودیت، و شریف کرامتت، و بزرگ عطایت برسان، و به من عطا کن از بهترین چیزی که نزد توست و بهترین چیزى که به بنده اى از بندگانت عطا مى‌فرمایى، و افزون بر این لباس عافیت و تندرستى بر من بپوشان، اى جایگاه هر شکایت، اى حاضر در هر گفتگوى پنهان، اى داناى هر نهان، اى دفع کننده بلاها آنگونه که خواهى، اى بزرگوار گذشت اى نیکو درگذر، مرا بر آیین ابراهیم و بر فطرت او
وَ عَلَى دِینِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَى خَیْرِ الْوَفَاهِ فَتَوَفَّنِی مُوَالِیاً لِأَوْلِیَائِکَ وَ مُعَادِیاً لِأَعْدَائِکَ اللَّهُمَّ وَ جَنِّبْنِی فِی هَذِهِ السَّنَهِ کُلَّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ یُبَاعِدُنِی مِنْکَ وَ اجْلِبْنِی إِلَى کُلِّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ یُقَرِّبُنِی مِنْکَ فِی هَذِهِ السَّنَهِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ امْنَعْنِی مِنْ کُلِّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ یَکُونُ مِنِّی أَخَافُ ضَرَرَ عَاقِبَتِهِ وَ أَخَافُ مَقْتَکَ إِیَّایَ عَلَیْهِ حِذَارَ أَنْ تَصْرِفَ وَجْهَکَ الْکَرِیمَ عَنِّی فَأَسْتَوْجِبَ بِهِ نَقْصاً مِنْ حَظٍّ لِی عِنْدَکَ یَا رَءُوفُ یَا رَحِیمُ
و بر دین محمّد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و روش او، و بر بهترین مرگ ها بمیران، بمیران درحالیکه دوستدار اولیایت، و دشمن دشمنانت باشم. خدایا مرا در این سال از هر کار یا گفتار یا کردارى که از تو دورم میکند برکنار دار، و به جانب هر عمل یا گفتار یا کردارى که مرا در این سال به تو نزدیک میکند جلب کن، اى مهربان ترین مهربانان، و بازدار مرا از هر عمل یا گفتار یا کردارى که از من سر میزند، و من از سرانجام زیانبارش می‌ترسم، و از خشمت به خاطر آ بر خود بیمناکم، ترسم از این است که روى کریمانه‌ات را از من بگردانى در نتیجه سزاوار کاستى بهره‌اى که پیش تو دارم گردم، اى پرلطف اى مهربان
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِی مُسْتَقْبَلِ سَنَتِی هَذِهِ فِی حِفْظِکَ وَ فِی جِوَارِکَ وَ فِی کَنَفِکَ وَ جَلِّلْنِی سِتْرَ عَافِیَتِکَ وَ هَبْ لِی کَرَامَتَکَ عَزَّ جَارُکَ وَ جَلَّ ثَنَاؤُکَ وَ لا إِلَهَ غَیْرُکَ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی تَابِعاً لِصَالِحِی مَنْ مَضَى مِنْ أَوْلِیَائِکَ وَ أَلْحِقْنِی بِهِمْ وَ اجْعَلْنِی مُسَلِّماً لِمَنْ قَالَ بِالصِّدْقِ عَلَیْکَ مِنْهُمْ وَ أَعُوذُ بِکَ اللَّهُمَّ [یَا إِلَهِی ] أَنْ تُحِیطَ بِی خَطِیئَتِی وَ ظُلْمِی وَ إِسْرَافِی عَلَى نَفْسِی وَ اتِّبَاعِی لِهَوَایَ وَ اشْتِغَالِی بِشَهَوَاتِی فَیَحُولُ ذَلِکَ بَیْنِی وَ بَیْنَ رَحْمَتِکَ وَ رِضْوَانِکَ فَأَکُونَ مَنْسِیّا عِنْدَکَ مُتَعَرِّضاً لِسَخَطِکَ وَ نِقْمَتِکَ اللَّهُمَّ وَفِّقْنِی لِکُلِّ عَمَلٍ صَالِحٍ تَرْضَى بِهِ عَنِّی وَ قَرِّبْنِی إِلَیْکَ زُلْفَى اللَّهُمَّ کَمَا کَفَیْتَ نَبِیَّکَ مُحَمَّدا صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ هَوْلَ عَدُوِّهِ وَ فَرَّجْتَ هَمَّهُ وَ کَشَفْتَ غَمَّهُ [کَرْبَهُ ] وَ صَدَقْتَهُ وَعْدَکَ وَ أَنْجَزْتَ لَهُ عَهْدَکَ
خدایا در آینده این سال مرا در حفظ و پناه و حمایت خود قرار ده، و پرده تندرستى را بر من بپوشان، و از کرامتت بر من ببخش، عزیز است پناه تو، و بزرگ است ثناى تو، و معبودى جز تو نیست. خدایا مرا پیرو شایستگان از اولیاى گذشته‌ات قرار ده، و به آنان ملحقم فرما، و تسلیم آن که از آنان از طرف توراست گفت قرارم ده، خدایا به تو پناه می‌آورم از اینکه خطایم و ستمم، و زیاده روى بر نفسم، و پیروی از هوا و هوسم، و سرگرمی‌ام به شهوت بر من احاطه کند، در نتیجه همه اینها بین من و رحمت و خشنودی‌ات دیوار شود، و من نزد تو فراموش شوم، و در معرض خشم و کینه ات قرار گیرم. خدایا مرا براى هر عمل شایسته‌اى که به سبب آن از من خشنود شودی موفق بدار، و مرا به مقام قربت نزدیک کن. خدایا چنان که از پیامبرت محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) هراس از دشمنش را کفایت کردى، و اندوهش را برطرف کردی، و غمش را زدودى، و وعده‌ات را به او وفا کردى، و پیمانت را برایش به پایان آوردى
اللَّهُمَّ فَبِذَلِکَ فَاکْفِنِی هَوْلَ هَذِهِ السَّنَهِ وَ آفَاتِهَا وَ أَسْقَامَهَا وَ فِتْنَتَهَا وَ شُرُورَهَا وَ أَحْزَانَهَا وَ ضِیقَ الْمَعَاشِ فِیهَا وَ بَلِّغْنِی بِرَحْمَتِکَ کَمَالَ الْعَافِیَهِ بِتَمَامِ دَوَامِ النِّعْمَهِ عِنْدِی إِلَى مُنْتَهَى أَجَلِی أَسْأَلُکَ سُؤَالَ مَنْ أَسَاءَ وَ ظَلَمَ وَ اسْتَکَانَ وَ اعْتَرَفَ وَ أَسْأَلُکَ أَنْ تَغْفِرَ لِی مَا مَضَى مِنَ الذُّنُوبِ الَّتِی حَصَرَتْهَا حَفَظَتُکَ وَ أَحْصَتْهَا کِرَامُ مَلائِکَتِکَ عَلَیَّ وَ أَنْ تَعْصِمَنِی إِلَهِی [اللَّهُمَ ] مِنَ الذُّنُوبِ فِیمَا بَقِیَ مِنْ عُمُرِی إِلَى مُنْتَهَى أَجَلِی یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ وَ آتِنِی کُلَّ مَا سَأَلْتُکَ وَ رَغِبْتُ إِلَیْکَ فِیهِ فَإِنَّکَ أَمَرْتَنِی بِالدُّعَاءِ وَ تَکَفَّلْتَ لِی بِالْإِجَابَهِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
خدایا به همانگونه هراس این سال و آفات و امراض و فتنه‌ها و شرور و اندوه‌ها و تنگی معیشت را در آن از من کفایت کن، و به رحمتت مرا به کمال عافیت، با کامل کردن ریزش نعمت بر من تا پایان عمرم برسان از تو درخواست میکنم درخواست کسیکه بد کرده و ستم روا داشته و درمانده شده و اعتراف به گناه کرده است، و از تو درخواست مى کنم که مرا بیامرزی از آنچه از گناهان بر من گذشته، که آنها را نگهبانانت ثبت کرده و بزرگوار فرشتگانت برشمرده‌اند و اینکه خدایا در آنچه از عمرم باقى مانده، تا پایان عمر مرا از گناهان نگاه دارى، اى خدا، اى بخشنده، اى مهربان، بر محمّد و اهل بیت محمّد درود فرست، و هر آنچه از تو خواستم، و در طلب آن به جانب تو رغبت کردم به من عنایت فرما، بدرستى که تو مرا به خواستن فرمان دادی و برایم عهده دار اجابت شدى، اى مهربان ترین مهربانان
سیّد ابن طاووس از امام صادق و موسى بن جعفر علیهم السّلام روایت کرده که فرمودند: در ماه رمضان از اوّل آن تا آخر آن پس از هر فریضه بخوان:
اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرَامِ فِی عَامِی هَذَا وَ فِی کُلِّ عَامٍ مَا أَبْقَیْتَنِی فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِیَهٍ وَ سَعَهِ رِزْقٍ وَ لا تُخْلِنِی مِنْ تِلْکَ الْمَوَاقِفِ الْکَرِیمَهِ وَ الْمَشَاهِدِ الشَّرِیفَهِ وَ زِیَارَهِ قَبْرِ نَبِیِّکَ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ فِی جَمِیعِ حَوَائِجِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ فَکُنْ لِی اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِی لا یُرَدُّ وَ لا یُبَدَّلُ أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمْ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئَاتُهُمْ وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ عُمُرِی [فِی طَاعَتِکَ ] وَ تُوَسِّعَ عَلَیَّ رِزْقِی وَ تُؤَدِّیَ عَنِّی أَمَانَتِی وَ دَیْنِی آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ
خدایا زیارت خانه محرّمت را در امسال و در هر سال نصیبم کن، تا زمانیکه زنده ام دارى در آسانی تندرستى و گشادگى روزى، و محرومم نکن مرا از آن اماکن گرامى، و مشاهد شریف. زیارت قبر پیامبرت که درود تو بر او و بر خاندانش باد، و در تمام حاجات دنیا و آخرت یاور من باش خدایا از تو درخواست میکنم در آنچه که حکم میکنى و مقدّر می نمایى، از فرمان حتمى در شب قدر، از حکمى که برگشت داده نمیشود، و به حکم دیگر تبدیل نمی گردد، اینکه مرا در شمار زائران خانه محترمت بنویسى، آن زائرانى که پاک و خالصانه است زیارتشان و پذیرفته است تلاششان و آمرزیده است گناهشان، و نابود شده است بدی هایشان، و قرار ده در آنچه حکم میکنى، و مقدّر می نمایى اینکه عمرم را طولانى سازی و روزی ام را فراوان کنى، و امانت و قرضم را ادا نمایى، دعایم را اجابت کن اى پروردگار جهانیان
اعمال شب و روز اول ماه رمضان
و پس از نمازهاى واجب بخوان:
یَا عَلِیُّ یَا عَظِیمُ یَا غَفُورُ یَا رَحِیمُ أَنْتَ الرَّبُّ الْعَظِیمُ الَّذِی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْ ءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ وَ هَذَا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ عَلَى الشُّهُورِ وَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذِی فَرَضْتَ صِیَامَهُ عَلَیَّ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ وَ جَعَلْتَ فِیهِ لَیْلَهَ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَهَا خَیْرا مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ فَیَا ذَا الْمَنِّ وَ لا یُمَنُّ عَلَیْکَ مُنَّ عَلَیَّ بِفَکَاکِ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ فِیمَنْ تَمُنُّ عَلَیْهِ وَ أَدْخِلْنِی الْجَنَّهَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
اى بلندمرتبه، اى بزرگ، اى آمرزنده، اى مهربان، تویى پروردگار بزرگى که چیزى همانندش نیست، و اوست شنواى بینا، و این ماهى است که به آن عظمت و کرامت و شرافت بخشیدى و بر سایر ماه ها برترى دادى، و ماهى است که روزه اش را بر ما واجب نمودى، و آن ماه رمضان است که قرآن را در آن فرود آوردى، براى هدایت مردم و بیان دلایل روشن از هدایت و تمیز حق از باطل، و شب قدر را در آن قرار دادى، و آن را از هزار ماه بهتر ساختى، اى صاحب منت که بر تو منّتى گذاشته نشود، بر من به آزادى از آتش منّت نه، در جمع آنان که بر آنها منّت نهى، و وارد بهشتم گردان اى مربان ترین مهربانان.
شیخ کفعمى در «مصباح» و «بلد الامین» و شیخ شهید در مجموعه خود از حضرت رسول صلّى اللّه و علیه و آله روایت کرده اند که آن حضرت فرمود: هرکه این دعا را در ماه رمضان، پس از هر نماز واجب بخواند، حق تعالى گناهان او را تا روز قیامت بیامرزد. آن دعا این است:
اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ اللَّهُمَّ أَغْنِ کُلَّ فَقِیرٍ اللَّهُمَّ أَشْبِعْ کُلَّ جَائِعٍ اللَّهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُرْیَانٍ اللَّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ کُلِّ مَدِینٍ اللَّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ کُلِّ مَکْرُوبٍ اللَّهُمَّ رُدَّ کُلَّ غَرِیبٍ اللَّهُمَّ فُکَّ کُلَّ أَسِیرٍ اللَّهُمَّ أَصْلِحْ کُلَّ فَاسِدٍ مِنْ أُمُورِ الْمُسْلِمِینَ اللَّهُمَّ اشْفِ کُلَّ مَرِیضٍ اللَّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنَا بِغِنَاکَ اللَّهُمَّ غَیِّرْ سُوءَ حَالِنَا بِحُسْنِ حَالِکَ اللَّهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّیْنَ وَ أَغْنِنَا مِنَ الْفَقْرِ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ.
خدایا دل اهل قبور را شاد کن، خدایا هر تهیدستى را بی نیاز کن، خدایا هر گرسنه اى را سیر کن، خدایا هر برهنه اى را بپوشان، خدایا قرض هر بدهکارى را ادا کن. خدایا غم هر غم زده اى را برطرف کن، خدایا هر غریبى را به وطن بازگردان، خدایا هر اسیرى را آزاد فرما، خدایا هر فسادى را در کار مسلمانان اصلاح گردان، خدایا هر بیمارى را درمان ده، خدایا راه تهیدستى ما را با توانگریت ببند، خدایا بدحالى ما را به خوبى حال خود تغییر ده، خدایا وام ما را بپرداز، و ما را از تهیدستى بی‌نیاز کن، همانا تو بر هرچیز توانایى.
