میزان پوشش شرعی زن و مرد

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

. لباس شهرت
لباسی که پوشیدن آن به خاطر رنگ، کیفیت دوخت، مندرس بودن یا علل دیگر، مناسب نیست، به طوری‌‌که اگر پوشیده شود توجه مردم جلب و صاحب لباس انــگشت‌‌نما شود، لباس شهرت، و پوشیدن آن حرام است. (۱۳۶۱)
۲. پوشش در مقابل نامحرم
الف) پوشش زن
پوشش زن در مقابل نامحرم باید به گونه‌‌ای باشد که:
یک- به جز گردی صورت و مچ دست به پایین (بدون آرایش و زیور‌‌آلات) آشکار نباشد.
دو- برجستگی‌‌ها و زیبایی‌‌های بدن زن، با وجود پوشیدن آن، آشکار نباشد.
سه- رنگ و خصوصیات آن به گونه‌‌ای نباشد که جلب توجه کند و موجب تحریک اطرافیان شود.

ب) پوشش مردان
یک- پوشش مرد در مقابل زن باید به گونه‌‌ای باشد که موجب مفسده نشود. (‌۴۴۳)
‌دو- کشیدن سرمه برای مردان به خودی خود جایز است. (س۴۴۷)
سه- ‌پوشیدن لباس آستین کوتاه به خودی خود جایز است، مگر اینکه مفسده‌‌ای داشته باشد. (س۴۴۳)

مسئله
۱. اگر ‌صدای کفش زنان هنگام راه رفتن، موجب جلب توجه و تحریک نامحرم یا مترتّب بر مفسده نشود، اشکال ندارد. (۱۳۶۲)
۲. برای زنان پوشیدن لباس‌‌های تنگ یا بدن‌‌نما در عروسی‌‌ها و مانند آن، اگر از نگاه مردان نامحرم یا از ترتّب مفسده یا تحریک اطرافیان در امان هستند، جایز است. (‌۱۳۶۴)
۳. اگر ‌پوشیدن کفش سیاه براق، موجب جلب توجه نامحرم یا انگشت‌‌نما شدن او شود، حرام است. (۱۳۶۵)
۴. حکم لباس، مقنعه و پیراهن، از نظر رنگ، مانند کفش است. (۱۳۶۶)
۵. اگر تاتوی ابرو عرفاً زینت محسوب ‌شود باید پوشانده شود. (س۴۴۱)
۶. هرگونه زیور، حتی حلقه ازدواج یا آرایش معمولی ابرو باید پوشانده شود. (س۴۴۲)
۷. پوشاندن بینی جراحی شده برای زیبایی واجب نیست. (س ۴۴۰)
۸. دختری‌‌که ازدواج کرده با دختری‌‌که ازدواج نکرده، در احکام فوق تفاوتی ندارد. (س ۴۳۹)
۹. ‌زدن عطر یا کرم‌‌های ضد آفتاب، به خودی خود، جایز است؛ مگر آنکه موجب جلب توجه نامحرم شود، لذا باید از کنار مردان عبور نکنند. (س ۴۴۸)
۱۰. تولید و خرید و فروش جوراب نازک (و هر لباسی که پوشیدن آن در مقابل نامحرم حرام است) اگر به قصد این باشد که زنان خریدار از آنها در برابر نامحرم استفاده کنند، ‌حرام است. (۱۳۷۰)
۱۱. کار کردن در فروشگاه‌‌های لباس زنانه، اگر مخالف مقررات نباشد (‌و برای مرد کارگر یا فروشنده مفسده‌‌ای مثل لذت جنسی یا خوف گناه نباشد) به خودی خود جایز است. (۱۳۷۱)

نکته
در مورد تاتوی ابرو چند نکته باید توجه شود:
۱. ‌اگر عرفاً زینت و آرایش محسوب ‌شود باید از نامحرم پوشانده شود. اما کسانی‌‌که ابرویشان از بین رفته و فقط یک ابروی معمولی و بدون زیبایی خاصی را تاتو می‌کنند یا قسمت‌‌های از بین رفته لابه‌‌لای ابروان خود را ترمیم می‌کنند، به طوری‌‌که عرفاً زینت و آرایش (حتی جزئی) حساب نمی‌‌شود، پوشاندن آن لازم نیست.
۲. ‌زمان تاتو کردن، ‌با این فرض که تا چند روز نمی‌‌توان به آن قسمت آب زد، ‌باید زمان به خصوصی باشد. در غیر این صورت حرام است. و آن زمان عبارت است از زمانی‌‌که:
الف) نماز بر بانوان واجب نیست؛ مانند اینکه خانم عادت ماهیانه است یا وقت نماز نیست؛ مثل اینکه ساعت ده صبح است.
ب) نماز بر بانوان واجب است: (عادت ماهیانه نیست و اذان هم گفته شده) اول وضو گرفته شود (توصیه می‌شود اول نماز اقامه شود، بعداً تاتو صورت گیرد.) برای نمازهای بعدی (مثلاً نماز مغرب و…) ‌تا زمانی‌‌که آب برای آن قسمت ضرر دارد، طبق احکام جبیره ‌عمل می‌‌گردد. پس از سپری شدن مدتی که آب برای ابرو مضر بود، چون به صورت زیر پوستی تاتو انجام شده، وضو و غسل معمولی صورت خواهد گرفت.

۳. لباسی‌‌که ترویج فرهنگ کفر و شرک است:
الف) پوشیدن هر نوع لباسی که ترویج فرهنگ ضد اسلامی است، حرام است.
ب) پوشیدن لباس‌‌هایی که روی آن حروف و تصاویر خارجی چاپ شده، به خودی خود ایراد ندارد. اما اگر ترویج فرهنگ ضد اسلامی شود، حرام است و تشخیص آن به عهده عرف است. (۱۳۷۳)
ج) ‌مجرد اینکه لباسی از کشورهای غیر اسلامی وارد شده، دلیل بر حرمت استفاده از آن نیست. (۱۳۷۴)
د) ‌استفاده از کروات و سایر پوشش‌‌های غیر اسلامی، اگر منجر به ترویج فرهنگ غربی و ضد اسلامی شود، حرام است. (‌۱۳۷۹)
هـ) پوشیدن لباسی که روی آن تبلیغ شراب وجود دارد، حرام است. (‌۱۳۸۳)
و) واردات و خرید و فروش لباس‌‌هایی که ترویج‌‌کننده فرهنگ غرب و ضد اسلام است، حرام است. (۱۳۷۴)
ز) اگر واردات و خرید و فروش این‌‌گونه لباس‌‌ها ترویج کفر و ضد اسلام نباشد، نباید به دولت اسلامی ضرر اقتصادی بزند.

۱. محدوده‌ی پوشش خانم‌ها و آقایان چقدر باید باشد؟
خانم­‌ها در نگاه نامحرم تمام بدن را باید بپوشانند غیر از دو موضع که واجب نیست پوشانده شود البته در صورتی که آرایشی یا زیوری نداشته باشد. آن دو موضعی که واجب نیست یکی گردی صورت است به مقداری که در وضو لازم است شسته شود، یکی هم دست­‌ها از نوک انگشتان تا مچ. این مقدار هم البته اگر آرایش و زینتی داشته باشد حتماً باید پوشانده شود.
به دست داشتن انگشتر هم اگر ساده باشد، چشمگیر نباشد، به نظر حضرت آقا پوشاندنش واجب نیست اما اگر ساده نیست و چشمگیر است باید پوشانده شود.
اصل حجاب درباره‌ی آقایان پوشاندن عورتین است اما اگر در جایی قرار می­‌گیرند که در معرض نگاه نامحرم یا در معرض نگاه شهوت‌آلود دیگران یا به‌گونه­‌ای است که طرف انگشت‌نما می­شود، باید به مقدار لازم و متعارف بدن را بپوشاند.

۲. آیا پوشاندن پا از نگاه نامحرم برای خانم‌ها واجب است یا خیر؟ و حکم پوشش پا برای خانم‌ها در هنگام نماز در صورتی که نامحرم در آنجا نباشد چیست؟
خانم‌ها در مقابل نامحرم باید پاها را بپوشانند؛ تنها دو موضع برای پوشش خانم‌ها در حضور نامحرم استثنا شده است: «گردی صورت و دست‌ها تا مچ» البته به شرط اینکه آرایش و زیوری که جلب توجه کند و چشمگیر باشد نداشته باشند.
اما در نماز سه موضع استثنا شده که پوشاندن آن واجب نیست؛ «گردی صورت» به مقداری که در وضو شسته می‌شود، «دست‌ها تا مچ» و «پاها تا مچ، به شرط اینکه نامحرمی نباشد».

اخیراً رایج شده است که برخی پسران و مردان ابرو برمی­‌دارند؛ آیا این کار اشکال دارد؟
به‌طورکلی آرایش زنانه برای مردان و آرایش مردانه برای زنان حرام است. از نظر اسلام آن شخصیت و تشخص مردانه برای مردان باید حفظ شود و آن شخصیت زنانه هم برای زنان؛ همچنان‌که گفته‌اند لباس خاص خانم‌ها را آقایان نپوشند و لباس خاص مردان را زنان نپوشند مگر برای یک غرض عقلایی مثلاً اجرای فیلم یا نمایش.

۴۳. چه زینت‌­، آرایش و زیورآلاتی برای مردان حرام است؟
آرایشی که متناسب با مردان باشد، جلف و سبک نباشد که فرد انگشت‌نما شود، اشکالی ندارد اما اگر مثل برخی که موی سرشان را به‌گونه‌­ای ماشین می‌کنند که در جامعه انگشت‌نما می­‌شوند و همه نگاه می­‌کنند که این چه شکلی است، حرام است.
از نظر زیورآلات طبق حکم کلی استفاده‌ی طلا برای مردان حرام است؛ حال انگشتر، حلقه یا گردنبند باشد، مربوط به دامادی باشد یا غیر از آن، یک بار بپوشد یا ده بار، کلاً طلا برای مردان حرام است از هر نوعی که باشد؛ چه طلای سفید باشد چه طلای زرد و در نماز هم اگر مرد زیور طلا داشته باشد مثلاً گردنبند، حلقه، انگشتر یا… نمازش باطل است.
در مورد طلای سفید، اگر چیزی که طلای سفید نامیده می‌شود همان طلای زرد است که بر اثر مخلوط کردن ماده‌ای، رنگ آن سفید شده، حرام است ولی اگر عنصر طلا در آن به قدری کم است که عرفاً به آن طلا نمی‌گویند مانع ندارد و پلاتین نیز اشکال ندارد.

منبع: پاسخ حجت الاسلام فلاح زاده، سایت رسمی khamenei.ir.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

پوشش مرد در مقابل زن نامحرم و مرد دیگر 

پرسش : مرد در مقابل مرد دیگر و زن نامحرم بایدکدام قسمت از بدن خود را بپوشاند.؟
پاسخ : آن مقدار که معمولاً مردان ظاهر می کنند مانند سرو گردن و کمی از سینه و بازو و پاها تا نصف ساق در برابر زن نامحرم مانعی ندارد و در برابر مرد کافی است شورت پوشیده باشد.

حد پوشش زن و مرد

پرسش : حجاب از نظر اسلام چیست و چه نوع پوششى براى زن و مرد حجاب است آیا موهاى مصنوعى که بعضى از زنها بر سر مى گذارند حجاب موهاى طبیعى آنها حساب مى شود؟
پاسخ : حجاب شرعى در مورد زنان پوشیدن تمام بدن به جز صورت و دستها تا مچ مى باشد، امّا بعضى از انواع پوششها که زینت ظاهرى محسوب مى شود مثل موهاى مصنوعى کافى نیست و همچنین لباسهایى که لباس زینت محسوب مى شوند نیز کافى نیست و حجاب براى مردان پوشیدن قسمتهایى از بدن است که در بین مردم مسلمان پوشیدن آن مرسوم است بنابراین پوشیدن سر و دستها و مقدارى از بازو (در پیراهنهاى آستین کوتاه) و مانند آن بر مردان واجب نیست.

حکم پوشیدن لباسهای مشترک زنان و مردان

پرسش : طبق یکی از فرمایشات حضرت امام محمد باقر (ع) جایز نیست برای زنان که شبیه مردان شوند زیراکه رسول خدا لعنت کرد مردانی را که شبیه به زنان شوند و لعنت کرد زنانی را که شبیه مردان شوند در پوشیدن لباسها. با توجه به اینکه امروزه تمام شلوارهای زنانه از لحاظ مدل شبیه شلوارهای مردانه می باشد و اکثر پیراهنهای زنانه به صورت یقه مردانه هست 1- پوشیدن چنین لباسهائی از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ و آیا شامل لعنت پیامبر می شود؟ 2- پوشیدن بلوز و شلوار برای زنان در منزل بدون دامن (که لباس راحتی محسوب می شود ) چه حکمی دارد؟ آیا شامل لعنت پیامبر می شود یا نه ؟
پاسخ : 1- منظور آن است که هر یک لباس های مخصوص دیگری را بپوشد یا از نظر قیافه و ظاهر خود را مثل او کند بنابراین پوشیدن لباس هایی که مشترک بین آنهاست با رعایت حجاب اشکالی ندارد.
2- اشکالی ندارد.

مقررات دانشگاه در قبال پوشش دانشجویان

پرسش : در برخى از مراکز علمى مسائلى به وجود آمده که سبب ایجاد ذهنیّت ناخوشایند، و بدبینى به اسلام، و موجبات دورى جوانان از دین و مذهب را فراهم آورده است، مسائلى که هیچ گونه ممانعتى براى انجام آن، نه از سوى دین و نه از سوى مراجع عالیقدر تقلید، ذکر نشده است.
در دانشگاه پزشکى «ع ـ ک» پوشیدن لباس هاى آستین کوتاه براى مردان
ممنوع است، و این مسأله بحث و گفتگوهایى را در پى داشته است. از آنجایى که طرح تمام گفتگوهاى مطرح شده فى ما بین ما و مسئولین دانشگاه قدرى مشکل است. سعى کرده ایم خلاصه آن را در این استفتا بگنجانیم:
دانشگاه: پوشیدن لباسهاى آستین کوتاه ممنوع است.
دانشجویان: در کجاى دین پوشیدن لباسهاى آستین کوتاه براى مردان حرام شمرده شده است؟
دانشگاه: بعضى از مراجع تقلید حرام دانسته اند.
دانشجویان: کدام مرجع تقلید حرام شمرده است؟ شاید ما مقلّد ایشان نباشیم.
دانشگاه جوابى ندارد و فقط مى گوید: شما باید مقلّد همان کسى باشید که ما هستیم.
چندى بعد یکى از روحانیون سرشناس به دانشگاه ما تشریف آوردند، موضوع را با ایشان در میان گذاشتیم، ایشان فرمودند: هیچ مرجع تقلیدى آن را حرام نشمرده است.
نظر حضرتعالى در این مورد چیست؟
پاسخ : پوشیدن لباس هاى آستین کوتاه براى مردان شرعاً حرام نیست، ولى مسئولین دانشگاه حق دارند مقرّراتى را طبق مصالحى که در نظر دارند براى محدوده دانشگاه ها وضع کنند، مثلاً بگویند شرط ورود به دانشگاه استفاده از فلان نوع و رنگ لباس است. همان گونه که در محیط هاى نظامى و انتظامى لباس هاى خاصى را شرط مى کنند. بنابراین خوب است دانشجویان عزیز با مسئولین دانشگاه ها در این گونه مسائل به طور منطقى و بدون جرّ و بحث کنار بیایند، تا مشکل شرعى براى هیچ یک از دو طرف پیدا نشود.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

مطابق نظر آيت الله سيستاني

پرسش: گردی صورت تا چه حد جایز است ؟ اگر ابروها برداشته شده باشد حکم چیست ؟ایا با مقنعه مشکی که زیر چانه را بپوشاند و کنار صورت وتا بالای ابروان بیاید و مانتو کاملا گشاد مشکی بلند وشلوار، حجاب رعایت شده یا نه ؟ اگر مقنعه یا مانتو رنگی باشد اشکال دارد؟

پاسخ:

حجاب کافی ان است که موها و بدن را بپوشانده و خود زینت شمرده نشود و برجستگی های زن را نمایان نسازد و صورت و دستها تا مچ لازم نیست پوشانده شود و چانه و مقداری از زیر چانه که معمولا مقنعه ان را نمی پوشاند لازم نیست پوشانده شود و چهره پیرایش کرده از قبیل ابرو برداشتن لازم نیست پوشانده شود ولی باید که با ارایش زینت نشده باشد .

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.

• ویژه نامه احکام حجاب و پوشش

1. آيا پوشيدن لباس و چادر مشكي مكروه است
2. حکم پوشیدن لباس روشن و نازک
3. حكم نگاه به زنان بي حجاب
4. احكام پوشش پا و ديدن نامحرم
5. حکم آرایش ملایم
6. حكم پوشيدن ساپورت
7. حكم نماز خواندن با مانتو

کلید: میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد میزان پوشش شرعی زن و مرد