از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم

راه تشخيص اعلم چيست؟
همه مراجع: مجتهد اعلم را از سه راه مى توان شناخت:
۱٫ خودش يقين كند؛ مثل آنكه از اهل علم باشد و بتواند مجتهد اعلم را بشناسد.
۲٫ دو نفر عالم عادل – كه مى توانند مجتهد اعلم را تشخيص دهند – اعلميت او را تصديق كنند (به شرط آنكه با گفته دو عالم عادل ديگر، تعارض پيدا نكند).
۳٫ از گفته عده اى از اهل علم – كه مى توانند اعلم را تشخيص دهند – يقين يا اطمينان پيدا شود.

• آيت الله خامنه اى، اجوبة الاستفتاءات، س ۲۵؛ توضيح المسائل مراجع، م ۳؛ آيت الله نورى، توضيح المسائل، م ۳ و آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م ۳٫

تبصره ۱٫ آيات عظام سيستانى، تبريزى و وحيد: اگر يك نفر عالم خبره و مورد اطمينان هم تصديق كند، كافى است.
تبصره ۲٫ آيت اللّه بهجت: اگر شخص از هر راهى كه اطمينان به اعلميت كسى پيدا كند، كافى است.

اگر نتوانيم مجتهد اعلم را بشناسيم، وظيفه چيست؟
آيات عظام امام، خامنه اى، مكارم و نورى: بايد به اهل خبره مراجعه كنيد و در صورت تعارض بين شهادت آنان، احتياط واجب است كه از كسى تقليد كنيد كه احتمال اعلميت را در او مى يابيد.
آيات عظام بهجت، فاضل، صافى و وحيد: بايد به اهل خبره مراجعه كنيد و در صورت تعارض بين شهادت آنان، واجب است از كسى تقليد كنيد كه احتمال اعلميت را در او مى يابيد.

آيات عظام تبريزى و سيستانى: بايد به اهل خبره مراجعه كنيد و در صورت تعارض بين شهادت آنان، نظر آن عده كه تخصص شان بيشتر است، مقدم داريد. در غير اين صورت بايد از كسى تقليد كنيد كه احتمال اعلميت را در او مى يابيد.

• -توضيح المسائل مراجع، م ۳و۴؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م ۳ و ۴ ؛ آيت الله نورى، توضيح المسائل، م ۳و۴٫
• [2]- آيت الله سيستانى، تعليقات على العروة، م ۱۳ و ۲۰ و ۲۱ و آيت الله تبريزى، توضيح المسائل، م ۳ و ۴؛ استفتاءات، س ۳۲٫

تبصره. تعبير آيت اللّه مكارم در مورد «احتمال اعلميت»، گمان به اعلم بودن است. 

ملاک اعلميت اين است که آن مرجع نسبت به ساير مراجع قدرت بيشترى بر شناخت حکم الهى داشته باشد و بهتر بتواند احکام شرعيه را از أدلّه استنباط کند و همچنين نسبت به اوضاع زمان خود به مقدارى که در تشخيص موضوعات احکام و ابراز نظر فقهى مؤثر است، آگاه‏تر باشد.

س ۲۵: راههای انتخاب مرجع و به دست آوردن فتوا کدام است؟

ج: احراز اجتهاد و اعلميت مرجع تقليد به وسيله امتحان يا تحصيل يقين ولو از شهرت ‏مفيدِ علم يا اطمينان، يا با شهادت دو نفر عادل از اهل خبره صورت‏ مى‏گيرد. راههاى به دست آوردن فتواى مجتهد عبارتند از: ۱٫ شنيدن از خود مجتهد ۲٫ شنيدن از دو يا يک فرد عادل‏ ۳٫ شنيدن از يک نفر مورد اطمينان‏ ۴٫ ديدن در رساله مجتهد، در صورتى که رساله وى مصون از اشتباه باشد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای.

مسأله ۳ ـ مجتهد و أعلم را از سه راه می‌توان شناخت:
اوّل: آنکه خود انسان یقین کند، مثل آنکه از اهل علم باشد، و بتواند مجتهد و أعلم را بشناسد.
دوّم: آنکه دو نفر عالم و عادل که می‌توانند مجتهد و أعلم را تشخیص دهند، مجتهد بودن یا أعلم بودن کسی را تصدیق کنند، به‌شرط آنکه دو نفر عالم و عادل دیگر با گفته آنان مخالفت ننمایند. بلکه اجتهاد یا أعلمیت کسی به گفته یک نفر از اهل خبره و اطلاع که مورد وثوق انسان باشد نیز ثابت می‌شود.
سوّم: آنکه انسان از راه‌های عقلائی به اجتهاد یا أعلمیت فردی اطمینان پیدا کند، مثل آنکه عدّه‌ای از اهل علم که می‌توانند مجتهد و أعلم را تشخیص دهند، و از گفته آنان اطمینان پیدا می‌شود، مجتهد بودن یا أعلم بودن کسی را تصدیق کنند.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتات حضرت آیت الله العظمی سيستاني .

مسأله۳. مجتهد و اعلم را از سه راه مي‎توان شناخت:

اول ـ آن كه خود انسان يقين كند، مثل آن كه از اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد.

دوم ـ آن كه دو نفر عالم عادل كه مي‎توانند مجتهد و اعلم را تشخيص دهند، مجتهد‌‌بودن يا اعلم‌بودن كسي را تصديق كنند به شرط آن كه دو نفر عالم عادل ديگر با گفته آنان مخالفت ننمايند.

سوم ـ آن كه عده‎اي از اهل علم كه مي‎توانند مجتهد و اعلم را تشخيص دهند، و از گفته آنان اطمينان پيدا مي‎شود، مجتهدبودن يا اعلم‌بودن كسي را تصديق كنند.

مسأله۴. اگر شناختن اعلم مشكل باشد، مي‎تواند از كسي تقليد كند كه يقين به اعلم‌بودن ديگران از او نداشته باشد يا مخالفت فتواي او با فتواي اعلم معلوم نباشد؛ و اگر چند نفر در نظر او اعلم از ديگران و با يكديگر مساوي باشند، بايد از يكي از آنان تقليد كند، ولي چنان‌چه يكي پرهيزكارتر باشد، بهتر آن ‎است كه از او تقليد كند.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتات حضرت آیت الله العظمی صافي گلپايگاني .

راه هاى شناخت مجتهد و أعلم (۵)
مسأله ۵ـ «مجتهد» و «اعلم» را از سه راه مى توان شناخت:
اول: این که خود انسان اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد.
دوم: این که دو نفر عادل از اهل علم به او خبر دهند، به شرط این که دو نفر عالم دیگر برخلاف گفته آنها شهادت ندهند.
سوم: این که آنچنان در میان اهل علم و محافل علمى مشهور باشد که انسان یقین پیدا کند او اعلم است.

اگر شناخت اعلم ممکن نباشد (۶)
مسأله ۶ـ هرگاه شناختن «اعلم» بطور قطع ممکن نشود، احتیاط آن است از کسى تقلید کند، که گمان به اعلم بودن او دارد و در صورت شک میان چند مجتهد و عدم ترجیح آنها از هرکدام بخواهد مى تواند تقلید کند. رساله توضيح المسائل آيت الله مكارم شيرازي .

شناخت اعلمیت برای کسی که از حوزه علمیه دور است [راه های شناخت اعلم ]

پرسش : نسبت به شخصى که از حوزه هاى علمیّه دور است، چگونه امکان دارد که بفهمد فلان آقاى اهل علم ازاهل خبره است یا نه، تا در مورد شناخت مرجع اعلم به قول او اعتماد کند؟

پاسخ : علماى معروف هر محل معمولا اهل خبره هستند.

شناخت اعلمیت توسط غیر روحانی [راه های شناخت اعلم ]

پرسش : آیا ممکن است غیر روحانى، توانایى شناخت مجتهد و مرجع اعلم را داشته باشد؟ در این صورت، آیا قول چنین شخصى در اثبات اجتهاد یا اعلمیّت حجّت است؟

پاسخ : در صورتى که آن فرد ثقه و مورد اعتماد باشد، و از اهل خبره پرسش کند، مى توان به حرف او اعتماد کرد.

منظور از اهل خبره برای شناخت اعلمیت [راه های شناخت اعلم ]

پرسش : اهل خبره، که با معرّفى و شهادت آنها مرجعیّت و اعلمیّت ثابت مى شود، چه کسانى هستند؟

پاسخ : منظور از اهل خبره، علماى درجه دو و سه حوزه هاى علمیّه و شهرهاست، که با مبانى فقهى آشنایى دارند.

منظور از اعلم در مرجع تقلید [راه های شناخت اعلم ]

پرسش : منظور از اعلم در مرجع تقلید چیست؟

پاسخ : اعلم کسى است که در استخراج احکام (از منابع آن) از مجتهدان دیگر استادتر باشد.

مراجعه به افراد مورد وثوق در انتخاب مرجع اعلم [راه های شناخت اعلم ]

پرسش : آیا طلبه هایى که سال هاى اوّل طلبگى را مى گذرانند، مى توانند با استفاده از معیارهاى فکرى خودشان، مجتهد اعلم را انتخاب کنند؟

پاسخ : کافى نیست; بلکه لازم است از افراد سابقه دار حوزه، که مورد وثوق هستند، سوال کنند.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

* ویژه نامه احکام تقلید

آیا فقه پاسخگوی مسایل جدید هست

وظیفه کسی که فتوا را اشتباه نقل کند

چگونه فتوای مرجع تقلید را بدست آوریم

معيار تحقق تقليد چيست

آيا پيروي از تمام نظرات مراجع واجب است

اهميت يادگرفتن احكام دين در روايات

كليد: از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيماز چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم  از چه راهي مي توان مرجع اعلم را بشناسيم راه هاي شناخت اعلم راه هاي شناخت اعلم راه هاي شناخت اعلم راه هاي شناخت اعلم راه هاي شناخت اعلم راه هاي شناخت اعلم راه تشخيص مجتهد اعلم راه تشخيص مجتهد اعلم راه تشخيص مجتهد اعلم راه تشخيص مجتهد اعلم راه تشخيص مجتهد اعلم راه تشخيص مجتهد اعلم راه تشخيص مجتهد اعلم راه تشخيص مجتهد اعلم راه تشخيص مجتهد اعلم راه تشخيص مجتهد اعلم  راه تشخيص مجتهد اعلم راه تشخيص مجتهد اعلم