آيا دادن فطريه به واجب النفقه جايز است

1-واجب النفقه مرد، زن و فرزندان و پدر و مادر هستند. بر انسان از لحاظ شرعي واجب است هزينه هاي ضروري زندگي اين افراد را تامين كند. نظر امام خميني اينست كه: «واجب است که انسان نفقه پدر و مادر و جد و جده و پدران ایشان را بدهد، چنانکه واجب است نفقه پسران و دختران و نوادگان و نتیجه‌ها را نیز بدهد؛ چه آنها مسلمان باشند وچه کافر». نجاة العباد (للإمام الخمینی)، ص ۳۸۲

 2-حال سوال ديگر اينجاست آيا مي توان براي هزينه هاي ضروري اين افراد از زكات فطره استفاده كنيم؟ . اكثر فقها فرموده اند كه انسان نمي تواند زكات فطره را به شخص واجب النفقه بدهد. در ادامه به صورت مفصل مي توانيد نظر مراجع عظام تقليد را ببينيد.

3- حکم دادن فطریه به اقوام و فامیل فقیر را می توانید از اینجا کلیک کنید و مطالعه نمایید.

پرداخت زکات فطره به واجب النفقه

241. آيا پدر مى‌‏تواند زكات فطره را به فرزند دانشجوى خود كه محتاج است، بدهد؟
ج) اگر فرزندان فقير باشند، پدر و مادر بايد مخارج واجب آنان را بپردازند و نمى‌‌توان چيزى از زكات فطره را بابت مخارج زندگى به آنها داد ولى براى اداى دين و يا مايحتاجى كه تأمين آن بر پدر واجب نيست اشكال ندارد.

244. آيا دادن فطريه به برادر جايز است؟
ج) اگر فقير باشد جايز است؛ بلكه اختصاص زكات فطره به خويشاوندان و همسايگان و كسانى كه به‌خاطر دين ترك وطن كرده‌‏اند و فقها و خردمندان و غير آن‌ها كه داراى امتيازاتى باشند، مستحب است.

*تبصره: فطريه را مي توان به خويشاوندان فقير داد.

سوال: آیا دختر و پسر واجب النفقه ی مادر هستند ؟ یعنی اگر پدر فوت کرده باشد بر مادر نفقه ی آنها واجب است؟

پاسخ:

در فرض سؤال اگر فرزند نیازمند باشد و مادر هم توان مالی داشته باشد در این صورت نفقه فرزند بر عهده مادر می باشد.

منبع: استفتاء سایت هدانا از دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای.

واجب النفقه ای که بدهکار است

مسأله 1656ـ سوم، واجب النفقه نبودن، یعنى زکات را نمى توان به فرزند و همسر و پدر و مادر داد، ولى اگر آنها بدهکار باشند و نتوانند بدهى خود را بپردازند زکات را به مقدار اداء دین مى توان به آنها داد.

کسی که مخارج افراد واجب النفقه خود را نمی پردازد

مسأله 1657ـ اگر کسى نمى تواند مخارج افراد واجب النفقه خود را بپردازد، مثلاً قادر نیست خرج زن و بچه خود را بدهد، یا توانایى دارد و نمى دهد، دیگران مى توانند به آنها زکات دهند.

زنی که شوهر نفقه اش را نمی پردازد

مسأله 1659ـ هرگاه شوهر مخارج همسرش را نمى پردازد، ولى زن مى تواند از طریق حاکم شرع یا غیر او حق خود را بگیرد، چنین زنى نمى تواند از زکات استفاده کند.

 حکم زکات زن به شوهر فقیرش

مسأله 1660ـ زن مى تواند به شوهر فقیر خود زکات دهد، هر چند شوهر زکات را بگیرد و صرف مخارج آن زن و اولادش کند.

رساله آيت الله مكارم شيرازي .

سوال: دادن کفاره و فطریه به شخصی که واجب النفقه است چه حکمی دارد؟ افراد واجب النفقه را لطفا یک به یک نام ببرید ؟ افراد واجب النفقه را لطفا یک به یک نام ببرید ؟

پاسخ:

احتياط آن است که کفاره را مطلقا به واجب النفقه (پدر، مادر، همسر و فرزند) ندهند. همچنين پرداخت کفاره پدربزرگ و مادر بزرگ به نوه و بالعکس، خلاف احتياط است. زکات فطره را نیز نمی توان به واجب النفقه داد.

منبع: استفتاء سایت هدانا از دفتر استفتاءات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

– مستحب است در دادن زكات فطره، خويشان فقير خود را بر ديگران مقدم بدارد و بعد همسايگان فقير را، بعد اهل علم فقير را ولي اگر ديگران از جهتي برتري داشته باشند، مستحب است آنها را مقدم بدارد.

س. آيا مي‌شود زكات فطره را به افرادي، مانند فرزند، زن، پدر يا مادر (اگر مستحقّ باشند) داد يا نه؟
ج. زكات فطره را نمي‌توان به واجب النفقه داد. والله العالم.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی صافي گلپايگاني.

مسأله ۲۰۳۰ ـ مستحب است در دادن زکات فطره، خویشان و همسایگان فقیر خود را بر دیگران مقدّم دارد، و سزاوار است که اهل علم و دین و فضل را به دیگران نیز مقدم دارد.

مسأله ۱۹۶۲ ـ انسان نمی‌تواند مخارج کسانی را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است از زکات بدهد، ولی اگر مخارج آنان را ندهد، دیگران می‌توانند به آنان زکات بدهند، و اگر متمکن از پرداخت نفقه واجب افراد واجب النفقه‌اش نباشد و زکات بر او واجب باشد می‌تواند از زکات نفقه آنها را بدهد.

مسأله ۱۹۶۳ ـ اگر انسان زکات را به پسرش بدهد که خرج زن و نوکر و کلفت خود نماید، یا دین خود را ادا کند با داشتن سایر شرایط، اشکال ندارد.

مسأله ۱۹۶۴ ـ پدر نمی‌تواند از سهم سبیل الله کتاب‌های علمی و دینی که مورد احتیاج پسرش است بخرد و در معرض استفاده او قرار دهد، مگر آنکه مصلحت عامه اقتضای این کار را داشته باشد، و از حاکم شرع ـ بنا بر احتیاط ـ اجازه بگیرد.

مسأله ۱۹۶۵ ـ پدر می‌تواند از زکات برای پسر فقیرش زن بگیرد، و همچنین است پسر نسبت به پدر.

مسأله ۱۹۶۶ ـ به زنی که شوهرش مخارج او را میدهد، و زنی که شوهرش خرجی او را نمیدهد، ولی می‌تواند ـ هرچند با مراجعه به حاکم جور ـ او را به دادن خرجی مجبور کند، نمیشود زکات داد.

مسأله ۱۹۶۷ ـ زنی که صیغه شده اگر فقیر باشد، شوهرش و دیگران می‌توانند به او زکات بدهند، ولی اگر بر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد، یا به جهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتی که مخارج آن زن را بدهد نمیشود به آن زن زکات داد.

مسأله ۱۹۶۸ ـ زن می‌تواند به شوهر فقیر خود زکات بدهد، اگرچه شوهر زکات را صرف مخارج خود آن زن نماید.

مسأله ۱۹۶۹ ـ سید نمی‌تواند از غیر سید زکات بگیرد، مگر در حال اضطرار ـ و بنا بر احتیاط واجب ـ باید اضطرار به حدّی باشد که نتواند از خمس و سایر وجوهات مخارج خود را تأمین کند، و همچنین ـ بنا بر احتیاط واجب ـ در صورت امکان باید در هر روز اکتفا کند به گرفتن مخارج ضروری همان روز.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی سيستاني.

• آيا فطريه ميهمان را صاحبخانه بايد بدهد
• آيا فطريه زن بر عهده شوهر است