تمام ماه های قمری ماه رجب از فضیلت خاصی برخوردار است در این مطلب از تریپ لند به آداب و اعمال ۲۷ رجب و اعمال شب عید مبعث می پردازیم.
اعمال شب عید مبعث
شب و روز بیست و هفتم رجب ارزشمندترین شب و روز سال در کتاب «اقبال الاعمال» از امام جواد (ع) روایت شده است که آن حضرت فرمودند: در ماه رجب، شبی است که از تمام آنچه که خورشید بر آن می‌تابد بهتر است و آن شب، شب «بیست و هفتم» ماه رجب است که در صبح این شب، رسول خدا(ص) به رسالت مبعوث گردید و از شیعیان ما هر کس در آن شب عملی را انجام دهد، پاداش آن به اندازه عمل ۶۰ سال خواهد بود.»
آداب و اعمال مخصوص شب و روز بیست و هفتم / اعمال شب عید مبعث
*غسل
*روزه و آن یکى از چهار روزى است که در تمام سال امتیاز دارد براى روزه گرفتن و برابر است با روزه هفتاد سال
*بسیار صلوات فرستادن
*زیارت حضرت رسول و امیر المؤمنین علیهما السلام
*شیخ در مصباح فرموده از ریان بن الصلت مروى است که حضرت امام جواد علیه السلام در زمانى که در بغداد بود روز نیمه رجب و روز بیست و هفتم را روزه گرفت و جمیع حشم آن حضرت روزه گرفتند و ما را امر فرمودکه بجا آوریم
دوازده رکعت نماز که خوانده شود در هر رکعت حمد و سوره و بعد از فراغ از نمازها خوانده شود هر یک از حمد و توحید و معوذتین چهار مرتبه و لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ چهار مرتبه اللَّهُ اللَّهُ رَبِّی لا أُشْرِکُ بِهِ شَیْئا چهار مرتبه لا أُشْرِکُ بِرَبِّی أَحَدا چهار مرتبه
*شیخ روایت کرده از جناب ابو القاسم حسین بن روح رحمه الله علیه که فرموده بجا می آورى در این روز دوازده رکعت نماز می خوانى در هر رکعت حمد و سورهاى که آسان باشد و تشهد می خوانى و سلام می دهى و می نشینى و می گویى بین هر دو رکعتى
اعمال شب عید مبعث
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ
ستایش خدا را که فرزندى نگرفته و شریکى در ملک وجود ندارد
وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً
و به قدرت کامله از یارى خلق بىنیاز است و او را به کبریایى و عظمت یاد کن
یَا عُدَّتِی فِی مُدَّتِی یَا صَاحِبِی فِی شِدَّتِی یَا وَلِیِّی فِی نِعْمَتِی یَا غِیَاثِی فِی رَغْبَتِی
اى ذخیره من در همه عمر اى رفیق من در بدبختى اى دوستدار من در نعمت اى دادرس من در هر چه بخواهم
یَا نَجَاحِی فِی حَاجَتِی یَا حَافِظِی فِی غَیْبَتِی یَا کَافِیَّ فِی وَحْدَتِی یَا أُنْسِی فِی وَحْشَتِی
اى روا کننده حاجت من اى حافظ من در غیاب من اى پناه من در تنهایى اى انیس حال وحشت من
أَنْتَ السَّاتِرُ عَوْرَتِی فَلَکَ الْحَمْدُ وَ أَنْتَ الْمُقِیلُ عَثْرَتِی فَلَکَ الْحَمْدُ وَ أَنْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتِی فَلَکَ الْحَمْدُ
تو ساتر عیب هاى منى پس ستایش مخصوص توست و تو از لغزش هاى من در مى گذرى ستایش مخصوص توست تو دستگیر منى چون افتادم ستایش مخصوص توست
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْتُرْ عَوْرَتِی وَ آمِنْ رَوْعَتِی
درود فرست بر محمد و آل محمد و عیب هاى من بپوشان و از ترسم ایمنى بخش
وَ أَقِلْنِی عَثْرَتِی وَ اصْفَحْ عَنْ جُرْمِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی فِی أَصْحَابِ الْجَنَّهِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِی کَانُوا یُوعَدُونَ
و از لغزشم درگذر و جرمم را عفو کن و از گناهانم بگذر و در میان اهل بهشت که وعده صدق و حقیقت به آنان دادند مرا داخل گردان.
پس چون فارغ شدى از نماز و دعا مى خوانى هر یک از حمد و اخلاص و معوذتین و قل یأیها الکافرون و إنا أنزلناه و آیه الکرسی را هفت مرتبه و بعد مى گویى
لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ
معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگتر است، و پاک است خدا، و جنبش و نیرویى جز به خدا نیست
و بعد مى گویى هفت مرتبه
اللَّهُ اللَّهُ رَبِّی لاَ أُشْرِکُ بِهِ شَیْئًا
خدا، خدا پروردگار من است و هیچ چیز شریکش نگیرم
و مى خوانى هر دعا که خواهى*در اقبال و در بعض نسخ مصباح است که مستحب است در این روز این دعا را بخوانند
یَا مَنْ أَمَرَ بِالْعَفْوِ وَ التَّجَاوُزِ وَ ضَمَّنَ نَفْسَهُ الْعَفْوَ وَ التَّجَاوُزَ
اى خدایى که ما را امر به عفو و گذشت از یکدیگر کردى
یَا مَنْ عَفَا وَ تَجَاوَزَ اعْفُ عَنِّی وَ تَجَاوَزْ یَا کَرِیمُ
و خود هم از خطاى بندگان عفو و گذشت فرمودى از من هم اى خداى کریم درگذر
اللَّهُمَّ وَ قَدْ أَکْدَى الطَّلَبُ وَ أَعْیَتِ الْحِیلَهُ وَ الْمَذْهَبُ وَ دَرَسَتِ الْآمَالُ وَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ إِلاَّ مِنْکَ وَحْدَکَ لاَ شَرِیکَ لَکَ
اى خدا من در آنچه مى طلبم به رنج و سختى افتادم و از راه و چاره جویى عاجزم و آرزوها نابود و امید من قطع گردید از غیر تو یکتاى بى شریک
اللَّهُمَّ إِنِّی أَجِدُ سُبُلَ الْمَطَالِبِ إِلَیْکَ مُشْرَعَهً وَ مَنَاهِلَ الرَّجَاءِ لَدَیْکَ مُتْرَعَهً
اى خدا من یافتم که راه هر مقصودى بسوى تو باز است و سرچشمه هر امید و آرزو که به تو دارند پر آب است
وَ أَبْوَابَ الدُّعَاءِ لِمَنْ دَعَاکَ مُفَتَّحَهً وَ الاِسْتِعَانَهَ لِمَنِ اسْتَعَانَ بِکَ مُبَاحَهً
و درهاى اجابت به روى هر که دعا کند به درگاهت باز است و یارى براى کسى که از تو یارى طلبد مباح و مهیاست
وَ أَعْلَمُ أَنَّکَ لِدَاعِیکَ بِمَوْضِعِ إِجَابَهٍ وَ لِلصَّارِخِ إِلَیْکَ بِمَرْصَدِ إِغَاثَهٍ
و من مى دانم که تو دعاى هر که بخواندت به مقام اجابت مى گذارى و هر که تو را فریاد کند کاملا مراقبى و به فریادش مى رسى
وَ أَنَّ فِی اللَّهْفِ إِلَى جُودِکَ وَ الضَّمَانِ بِعِدَتِکَ عِوَضاً مِنْ مَنْعِ الْبَاخِلِینَ وَ مَنْدُوحَهً عَمَّا فِی أَیْدِی الْمُسْتَأْثِرِینَ
و مى دانم که در تضرع به درگاه جود و کرمت و التزام به وعدهات عوض کاملى است از منع و بخل سفلهگان و بى نیازى از ثروت توانگران خواهد بود
وَ أَنَّکَ لاَ تَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِکَ إِلاَّ أَنْ تَحْجُبَهُمُ الْأَعْمَالُ دُونَکَ
و مى دانم که تو از خلق پنهان نیستى جز آنکه آرزوها و اعمال ناروا میان تو و خلق حجاب گردد
وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ أَفْضَلَ زَادِ الرَّاحِلِ إِلَیْکَ عَزْمُ إِرَادَهٍ یَخْتَارُکَ بِهَا وَ قَدْ نَاجَاکَ بِعَزْمِ الْإِرَادَهِ قَلْبِی
و مى دانم که بهترین توشه آنکه بسوى تو سفر کند همانا اراده ثابت است و خالص که تنها تو را بخواهد و دل من با اراده ثابت با تو راز و نیاز مى کند
وَ أَسْأَلُکَ بِکُلِّ دَعْوَهٍ دَعَاکَ بِهَا رَاجٍ بَلَّغْتَهُ أَمَلَهُ أَوْ صَارِخٌ إِلَیْکَ أَغَثْتَ صَرْخَتَهُ أَوْ مَلْهُوفٌ مَکْرُوبٌ فَرَّجْتَ کَرْبَهُ
پس من تو را مى خوانم به آن دعایى که هر امیدوارى کرد به امیدش رسانیدى و هر فریاد خواهى رابه فریادش رسیدى و هر درمانده اندوهناکى را دلشاد گردانیدى
أَوْ مُذْنِبٌ خَاطِئٌ غَفَرْتَ لَهُ أَوْ مُعَافًى أَتْمَمْتَ نِعْمَتَکَ عَلَیْهِ
و یا مجرم و خطا کار را آمرزیدى یا سلامت یافته را نعمت کامل کردى
أَوْ فَقِیرٌ أَهْدَیْتَ غِنَاکَ إِلَیْهِ وَ لِتِلْکَ الدَّعْوَهِ عَلَیْکَ حَقٌّ وَ عِنْدَکَ مَنْزِلَهٌ
یا فقیر را از غناى خود بر او هدیه فرستادى و به اینچنین دعاى خالص که براى تو حق و نزد تو مقامى دارد
إِلاَّ صَلَّیْتَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ قَضَیْتَ حَوَائِجِی حَوَائِجَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ
تو را مى خوانم که بر محمد (ص) و آلش درود فرستى و حاجتهاى دنیا و آخرت مرا روا سازى
وَ هَذَا رَجَبٌ الْمُرَجَّبُ الْمُکَرَّمُ الَّذِی أَکْرَمْتَنَا بِهِ أَوَّلُ أَشْهُرِ الْحُرُمِ أَکْرَمْتَنَا بِهِ مِنْ بَیْنِ الْأُمَمِ یَا ذَا الْجُودِ وَ الْکَرَمِ
و این است ماه رجب با عظمت و کرامت و نخستین ماه حرام که به ما از میان امتها اکرام کردى اى صاحب جود و کرم
فَنَسْأَلُکَ بِهِ وَ بِاسْمِکَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَجَلِّ الْأَکْرَمِ الَّذِی خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فِی ظِلِّکَ فَلاَ یَخْرُجُ مِنْکَ إِلَى غَیْرِکَ
پس از تو درخواست مى کنیم به حرمت این ماه و به اسم اعظم اعظم اعظمت که بزرگتر و گرامیترین نام توست که آن را آفریدى و در ظل خود آرامش دادى و از تو بسوى غیر تو بیرون نگردید
أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّاهِرِینَ وَ تَجْعَلَنَا مِنَ الْعَامِلِینَ فِیهِ بِطَاعَتِکَ وَ الْآمِلِینَ فِیهِ بِشَفَاعَتِکَ
که بر محمد و اهل بیت پاکش درود فرستى و ما را از کسانى که در این ماه به طاعتت پرداخته و به شفاعتت چشم امید دارند قرار دهى
اللَّهُمَّ وَ اهْدِنَا إِلَى سَوَاءِ السَّبِیلِ وَ اجْعَلْ مَقِیلَنَا عِنْدَکَ خَیْرَ مَقِیلٍ فِی ظِلٍّ ظَلِیلٍ
اى خدا و ما را به راه راست هدایت فرما و آرامگاه ما را نزد خود در سایه پاینده خود بهترین منزل قرار ده
فَإِنَّکَ حَسْبُنَا وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ وَ السَّلاَمُ عَلَى عِبَادِهِ الْمُصْطَفَیْنَ وَ صَلَوَاتُهُ (صَلاَتُهُ) عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ
که تو ما را کافى و نیکو نگهبانى سلام بر بندگان برگزیده او و تحیت و رحمتهایش بر همه آنان باد
اللَّهُمَّ وَ بَارِکْ لَنَا فِی یَوْمِنَا هَذَا الَّذِی فَضَّلْتَهُ وَ بِکَرَامَتِکَ جَلَّلْتَهُ
اى خدا و برکت ده به ما در این روز (مبعث) که آن را فضیلت و کرامت و جلالت بخشیدى
وَ بِالْمَنْزِلِ (الْعَظِیمِ) الْأَعْلَى أَنْزَلْتَهُ صَلِّ عَلَى مَنْ فِیهِ إِلَى عِبَادِکَ أَرْسَلْتَهُ وَ بِالْمَحَلِّ الْکَرِیمِ أَحْلَلْتَهُ
و در بلندترین مقام با عظمتش قرار دادى درود فرست بر آن کسى که در این روزش بسوى بندگان به رسالت فرستادى و به محل قرب و کرامتش منزل دادى
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ صَلاَهً دَائِمَهً تَکُونُ لَکَ شُکْراً وَ لَنَا ذُخْراً وَ اجْعَلْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا یُسْراً
اى خدا درود فرست بر او درودى که پیوسته تو راشکر و سپاس باشد و مرا ذخیره و کار ما را آسان گردان
وَ اخْتِمْ لَنَا بِالسَّعَادَهِ إِلَى مُنْتَهَى آجَالِنَا وَ قَدْ قَبِلْتَ الْیَسِیرَ مِنْ أَعْمَالِنَا وَ بَلَّغْتَنَا بِرَحْمَتِکَ أَفْضَلَ آمَالِنَا
و خاتمه کار ما را سعادت گردان تا انتهاى عمر و همانا تو اعمال اندک ما را پذیرفتى و به لطف و رحمتت ما را به بهترین آرزوهایمان رسانیدى
إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ
که البته تو بر هر چیز توانایى و درود و تحیت فرست بر محمد (ص) و آلش.
مؤلف گوید که این دعا را حضرت موسى بن جعفر علیهما السلام خواند در آن روزى که آن جناب را به جانب بغداد حرکت دادند و آن روز بیست و هفتم رجب بود و این دعا از مذخور ادعیه رجب است.
اعمال شب عید مبعث
