محمد سیمری ، اختصاصی تریپ لند : روز ۱۰ ذی الحجه یا همان روز عید قربان، عید پیروزی وظیفه بر غریزه است! روزی که مسلمانان سراسر جهان، به یاد ابراهیم پیامبر (ع) و فرزندش اسماعیل جشن می گیرند. ابراهیم و اسماعیل به عموم مردم جهان نشان دادند که آنچه عیار گوهر انسانیت را بالا می برد و او را موجودی شریف می گرداند،حالت خضوع و تسلیم در برابر خداوند بزرگ است.
روز عید قربان، روز شادى مسلمانان و روز قبولى در جشن بندگى خداوند است.
عید قربان پیش از دوران تاریخ بشر نیز وجود داشته است! جالب است بدانید عید قربان به عنوان عید فداکاری و ایثار، در زمره ی اعیاد بزرگ مسلمانان قرار دارد و همه ی جهان این روز را گرامی می دارند. عید قربان را به نام “عید اضحی” نیز نام گذاری کرده اند.
اما شاید این سوال پیش آید که اضحی به چه معنا است؟ اضحی جمع ماده “ضحی” به معنی ارتفاع روز و همچنین امتداد نور آفتاب است و هنگامی که خورشید بالا می آید یعنی به هنگام قبل از ظهر، آن موقع را “ضحی” می گویند. به همین دلیل است که حجاج به هنگام بالا آمدن آفتاب قربانی می کنند! به همین دلیل روز دهم ذی الحجه را که قبل از ظهر آن، عمل قربانی انجام می شود “عید اضحی” می گویند.
البته لازم به بیان است عید قربان و قربانی کردن صرفا برای حاجیانی که در سرزمین الهی حضور دارند، واجب است و برای کسانی که در کشورهای مختلف زندگی می کنند، واجب نیست. اما با این وجود، بسیاری از مسلمانان در سراسر نقاط جهان در این روز، گوسفند، گاو یا شتری را قربانی می کنند و گوشت آن را در بین همسایگان و مستمندان تقسیم می کنند. بد نیست بدانید بعضی از علما چنین بیان نموده اند که بهتر است فرد قربانی کننده، گوشت قربانی را سه قسمت نماید؛ یک قسمت از آن را بین همسایه های خود تقسیم نماید، یک قسمت دیگر را به فقیران ببخشد و همچنین قسمت آخر را نیز برای خانواده ی خود نگه دارد.
توجه داشته باشید قربانی کردن و همچنین تناول از گوشت قربانی از آداب ارزشمند در این عید بزرگ است. امام باقر (علیه السلام) در این باره می فرمایند: “خداوند قربانی کردن و اطعام نمودن را دوست دارد.”
واژه ی “عید” در لغت به معنی “بازگشتن” می باشد و در اصطلاح نیز به معنی “بازگشت به سوی خداوند سبحان” است. “قربان” عبارت است از کارهای نیکی که انسان به وسیله ی آن بخواهد خود را به رحمت خداوند نزدیک نماید. “قربانی” وسیله ی قرب و نزدیکی به خدا است و عید قربان روز تقرب به پروردگار متعال است. عید قربان، روز رها شدن از تعلقات و قربانی کردن تمنیّات در پیش پای اراده ی الهی است. بد نیست بدانید تاریخ قربانی بسیار قدیم است و از زمان حضرت آدم (ع) معمول بوده است و در ادیان گذشته نیز، جزو مقررات دینی به شمار می آمده است!
هدف اصلی در مسئله ی قربانی، رسیدن به مقام عالی تقوا و پرهیزگاری است. کشتن حیوان اشاره به کشتن نفس اماره است و مرد خداشناس با شمشیر برنده ی عقل و ایمان، حیوان نفس را که دایما وی را به کارهای زشت وا می دارد، می کشد! عید قربان پس از وقوف در عرفات یعنی مرحله ی شناخت و مشعر یعنی محل آگاهی و شعور و همچنین منا یعنی سرزمین آرزوها و رسیدن به عشق فرا مى رسد! درباره آداب عید قربان لازم است بدانید ما در نهم ذی الحجه با خواندن “دعای عرفه” منسوب به دعای امام حسین (ع) در روز عرفه به شناخت خود نزدیک تر می شویم و از خدا آمرزش طلب می کنیم، تا در روز دهم ذی الحجه، نفس و آمال دنیوی خود را قربانی کنیم و به خدای متعال نزدیک تر شویم.
از جمله اعمال و آداب مستحب در روز عید قربان، غسل کردن است که بسیار نیز بر آن تأکید شده است! همچنین برگزاری نماز عید قربان در زیر آسمان و مکان بدون سقف از بهترین اعمال است. در این باره آمده است: «صَْلاهُ الْعِیْدِینِ فَریضَهٌ: نماز عید فطر و عید قربان واجب است.» (استبصار، ج. ۱، ص. ۴۴۳) همچنین پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) روز عید فطر و عید قربان، وقتی براى نماز عید خارج مى شد، صدایش را به تکبیر بلند مى کرد.
