نماز شب چگونه و چه زمانی است

نماز شب

پرسش 150 . كيفيت خواندن نماز شب چگونه است؟

همه مراجع: نافله شب در مجموع يازده ركعت است كه چهار نماز دو ركعتى آن، به نيت نافله «شب» و دو ركعت آن به نيت نماز «شفع» و يك ركعت آن به نيت نماز «وتر» خوانده مى شود.

نافله شب از مهم ترين نمازهاى مستحبى است كه در آيات و روايات، بر آن تأكيد شده است و تأثير عميقى در صفاى روح و پاكى قلب و تربيت نفوس انسانى و حل مشكلات دارد. آدابى براى آن در كتاب هاى دعا ذكر شده است كه رعايت آن خوب است ؛ ولى مى توان نماز شب را بدون اين آداب و مثل نمازهاى معمولى نيز انجام داد. اگر شخص به هر علّتى نتواند آخر شب بيدار شود، مى تواند قبل از خواب آنها را به جاى آورد.

. توضيح المسائل مراجع، م 765 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 766 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 771 ؛ خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س 722.

---

کیفیت نماز شب:

نماز شب یازده رکعت است که در ساده ترین روش آن بدین ترتیب خوانده مى شود:

چهار نماز دو رکعت (مثل نماز صبح) به نیّت نافله شب، دو رکعت به نیّت نافله شَفع و یک رکعت به نیّت نافله وَتْر.  آداب زیر در قنوت نماز وتر مستحب است:

الف) طول دادن قنوت. ب) دعا براى چهل مؤمن. ج) سیصد بار العفو. د) هفتاد مرتبه بگوید: اَسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبّى وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ. و براى این کار و همچنین شمردن چهل نفر از مؤمنان دست چپ را بلند مى کند و استغفار را به دست راست با تسبیح مى شمارد. واگر کسانى نتوانند مستحبّات مزبور را بجا آورند مى توانند قنوت آنرا مانند نمازهاى معمولى بخوانند. حتى اگر کسانى وقت نداشته باشند یازده رکعت بجا آورند مى توانند همان 3 رکعت نماز شفع و وتر را بجا آورند.

وقت نماز شب

نماز شب آثار و فواید و نورانیّت بسیاری دارد و وقت آن از نصف شب است تا اذان صبح و بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود. مسافر و کسى که براى او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند، مى تواند آن را قبل از خوابیدن بجا آورد. و کسی که نماز شبش قضا شده مستحب است در روز آن را قضا کند

در ادامه از مفاتیح نوین کیفیت و و مستحبات بیشتری از نماز شب مطرح می شود، مطالعه کنید و در انتهاء استفتائاتی پیرامون این موضوع آمده است.

نافله شب

بجا آوردن نماز شب با آداب مخصوص چنین است:

وقتى انسان از خواب برمى خیزد براى خداوند سجده کند و خوب است در سجده و یا هنگام سر برداشتن از سجده بگوید:

اَلْحَمْدُلِلّهِ الَّذى اَحْیانى بَعْدَ ما اَماتَنى، وَ اِلَیْهِ النُّشُورُ، اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى رَدَّ عَلَىَّ رُوحى لاَِحْمَدَهُ وَاَعْبُدَهُ.(1)

ستایش خاص خدایى است که مرا پس از آن که میراند زنده ام کرد و بسوى اوست رستاخیز ستایش خاص خدایى است که روحم را به من بازگرداند تا ستایش و پرستشش کنم.

و چون برخاست و ایستاد بگوید:

اَللّهُمَّ اَعِنّى عَلى هَوْلِ الْمُطَّلَعِ، وَ وَسِّعْ عَلَىَّ الْمَضْجَعَ، وَارْزُقْنى خَیْرَما قَبْلَ الْمَوْتِ، وَارْزُقْنى خَیْرَما بَعْدَ الْمَوْتِ.(2)

خدایا یاریم ده بر هراس روز قیامت و فراخ گردان بر من آرامگاه قبرم را و خیر و خوبى قبل از مرگ و پس از مرگ را روزى ما گردان.

وقتى که صداى خروس را شنید بگوید:

سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ، رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ، سَبَقَتْ رَحْمَتُکَ غَضَبَکَ، لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ، عَمِلْتُ سُـوءً، وَظَلَمْتُ نَفْسى، فَاغْفِرْلى،اِنَّهُ لایَغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاّ اَنْتَ،فَتُبْ عَلَىَّ اِنَّکَ اَنْتَ التَّوّابُ الرَّحیمُ.(3)

بسیار منزه و بسیار پاکیزه است پروردگار فرشتگان و روح (جبرئیل) پیشى گرفته مهرت بر خشمت معبودى نیست جز تو بد کرده ام و به خویشتن ستم کرده ام پس بیامرز مرا که براستى نیامرزد گناهان را جز تو پس توبه ام بپذیر که همانا تویى توبه پذیر مهربان.

وقتى که به آسمان نگاه کند بگوید:

اَللّهُمَّ اِنَّهُ لایُوارى مِنْکَ لَیْلٌ ساج، وَلاسَمآءٌ ذاتُ اَبْراج، وَلا اَرْضٌ ذاتُ مِهاد، وَلاظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْض، وَلابَحْرٌ لُجِّىٌّ،یُدْلِجُ بَیْنَ یَدَىِ الْمُدْلِجِ مِنْ خَلْقِکَ، تُدْلِجُ الرَّحْمَةَ عَلى مَنْ تَشآءُ مِنْ خَلْقِکَ، تَعْلَمُ خآئِنَةَ الاَْعْیُنِ وَ ما تُخْفِى الصُّدُورُ، غارَتِ النُّجُومُ، وَنامَتِ الْعُیُونُ، وَ اَنْتَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ، لا تَاْخُذُکَ سِنَةٌ وَلانَوْمٌ، سُبْحانَ اللّهِ رَبِّ الْعالَمینَ، وَ اِلهِ الْمُرْسَلینَ، وَالْحَمْدُلِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ.(4)

خدایا براستى نپوشاند چیزى را از تو شب تار و نه آسمان برج دار و نه زمین گسترده و نه تاریکیهاى متراکم روى هم و نه دریاى پرآب بروى شبانه در پیش شبروان خلق خویش و در شب، رحمت خویش را به هر که خواهى از خلق خود بدهى بدانى بهم خوردن دیدگان را و آنچه را در سینه هاست ستارگان فرو رفتند و دیدگان به خواب رفتند و تویى زنده پاینده که نگیردت چرت و خواب منزه است خدا پروردگار جهانیان و معبود رسولان و ستایش خاص خدا پروردگار جهانیان است.

سپس این پنج آیه از سوره آل عمران را بخواند:

اِنَّ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ لاَیات لاُِولِى الاَْلْبابِ * اَلَّذینَ یَذْکُرُونَ اللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النّارِ * رَبَّنا اِنَّکَ مَنْ تُدْخِلِ النّارَ فَقَدْ اَخْزَیْتَهُ وَما لِلظّالِمینَ مِنْ اَنْصار * رَبَّنا اِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادى لِلاْیمانِ اَنْ امِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الاَْبْرارِ * رَبَّنا وَ اتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِکَ وَلاتُخْزِنا یَوْمَ الْقِیمَةِ اِنَّکَ لاتُخْلِفُ الْمیعادَ.(5)

براستى در خلقت آسمانها و زمین و اختلاف شب و روز نشانه هایى است براى صاحبان خرد آنان که یاد کنند خدا را ایستاده و نشسته و به پهلو خفته و بیندیشند در آفرینش آسمانها و زمین (و گویند) پروردگارا تو اینها را بیهوده نیافریده اى منزهى تو پس ما را از عذاب دوزخ نگهدار پروردگارا هر که را تو بدوزخ برى براستى که خوارش کرده اى و ستمکاران را یاورى نیست پروردگارا ما ندا زنى را شنیدیم که به ایمان ندا مى زد (و مى گفت) به پروردگارتان ایمان آورید ما نیز ایمان آوردیم پروردگارا گناهان ما را بیامرز و بدیهاى ما را پوشیده دار و بمیران ما را با نیکان پروردگارا آنچه را که به ما وعده داده اى بوسیله فرستادگان خویش به ما بده و در روز قیامت رسوایمان مکن که تو خلف وعده نمى کنى. 

هنگامى که براى عبادت بر مى خیزد اگر نیازى به تخلّى دارد نخست براى آن برود. بعد هم وضو بگیرد و قبل از وضو، مسواک کند و خود را خوشبو سازد، آنگاه براى نماز شب آماده شود.(6)

وقت نماز شب:

اوّل وقت نماز شب، از نیمه شب است و هرچه به طلوع صبح نزدیک تر شود، فضیلتش بیشتر است و اگر صبح طلوع کرده باشد و او چهار رکعت از نماز شب را به جاى آورده باشد، بقیه را با حمد تنها، تمام کند.(7)

کیفیّت نماز شب:

نماز شب هشت رکعت است که در هر دو رکعتى سلام مى دهد; در دو رکعت اوّل در هر رکعت سوره حمد و توحید (قل هو الله احد) را بخواند و یا آن که در رکعت اوّل سوره توحید را بخواند و در رکعت دوم «قل یا ایّها الکافرون» و در شش رکعت دیگر حمد و هر سوره که بخواهد مثل «قل هو الله احد» و نیز جایز است به خواندن حمد اکتفا کند.

همان گونه که در نمازهاى واجب در رکعت دوم قنوت مستحب است در این نمازها نیز مستحب است و کافى است سه بار بگوید «سُبْحانَ اللّه» یا آن که بگوید:

اَللّهُمَّ اغْفِرْلَنا وَارْحَمْنا، وَ عافِنا وَاعْفُ عَنّا فِى الدُّنْیا وَ الاْخِرَةِ، اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ

خدایا ما را بیامرز و به ما رحم کن و عافیت به ما بده و بگذر از ما در دنیا و آخرت که همانا تو بر هر چیز توانایى

یا آن که بگوید:

رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ، وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، اِنَّکَ اَنْتَ الاَْعَزُّ الاَْکْرَمُ.(8)

پروردگارا بیامرز و رحم کن و درگذر از آنچه مى دانى که براستى تویى عزیزتر از همه و گرامى تر.

بعد از هشت رکعت نماز شب، دو رکعت به نیّت نماز «شفع» و یک رکعت به نیّت نماز «وتر» بخوان. در این سه رکعت، بعد از حمد، سوره «قل هو اللّه» مى خوانى که پاداش آن بمنزله ختم قرآن مى باشد. چراکه سوره «توحید» به منزله ثُلث قرآن است.(9)

و یا آن که در رکعت اوّل نماز «شفع» حمد و «قل اعوذ بربّ النّاس» بخوان و در رکعت دوم، حمد و «قل اعوذ بربّ الفلق» و در رکعت سوم (نماز وتر) حمد و قل هو اللّه احد.(10)

در نماز «وتر» بعد از حمد و سوره، دست ها را براى قنوت بردار و هرچه مى خواهى در قنوت دعا کن و حاجات دنیا و آخرت را از خدا بخواه.(11)

در روایتى آمده است که کسى از امام(علیه السلام) مى پرسد: آیا در قنوت «وتر» لازم است که دعاى خاصّى خوانده شود؟ چه بگویم؟ فرمود: خیر (هرآنچه که به دلت افتاد و به ذهنت وارد شد مى توانى بخوانى و درخواست کنى) ثنا و حمد خدا بجا آور و بر رسول مکرّم صلوات بفرست و براى گناهان بزرگت استغفار کن و بدان که هر گناهى بزرگ است.(12)

«شیخ طوسى» نیز در «مصباح المتهجّد» گفته است: در قنوت وتر هر دعایى که دوست دارى بخوان و دعاهایى که در این قنوت مى توان خواند، به قدرى زیاد است که به شمارش در نمى آید.

همچنین مى گوید: مستحب است انسان در قنوت از ترس خدا (یا عشق به او) گریه کند و یا حالت گریه به خود بگیرد، و براى برادران مؤمن دعا کند و خوب است نام چهل تن را در دعاى خویش ببرد (کافى است که مثلاً بگوید: اللّهمّ اغفر لحسن اللّهم اغفر لمحمّد و…) چرا که اگر کسى براى چهل مؤمن دعا کند، دعایش مستجاب مى شود. ان شاء الله.(13)

سزاوار است که هفتاد مرتبه بگوید: اَسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبّى وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ.(14) و براى این کار و همچنین شمردن چهل نفر از مؤمنان دست چپ را بلند مى کند و استغفار را به دست راست با تسبیح مى شمارد.(15)

از رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) روایت شده است که آن حضرت در نماز وتر هفتاد مرتبه استغفار مى کرد و هفت مرتبه مى گفت:

هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ النّارِ(16) این جایگاه پناه برنده به توست از آتش دوزخ و همچنین از امام زین العابدین(علیه السلام) روایت شده است که در نماز وتر سیصد مرتبه مى گفت: اَلْعَفْوَ، اَلْعَفْوَ، اَلْعَفْوَ…(17)

پس از آن بگوید: رَبِّ اغْفِرْلى وَارْحَمْنى،وَتُبْ عَلَىَّ اِنَّکَ اَنْتَ التَّوّابُ الرَّحیمُ.(18) پروردگارا مرا بیامرز و به من رحم کن و توبه ام بپذیر که براستى تویى توبه پذیر و مهربان.

بنابراین، دعا به چهل مؤمن (مرد یا زن) و هفتاد مرتبه استغفار و هفت مرتبه «هذا مقام العائذ بک من النار» و سیصد مرتبه «العفو» از مستحبات قنوت وتر است; ولى اگر هیچ کدام را هم نگوید به نماز او ضرر نمى رسد.

شایسته است که قنوت را طول بدهد و پس از آن به رکوع برود و هنگامى که سر از رکوع برداشت این دعا را بخواند که «شیخ طوسى» در «تهذیب» از امام موسى بن جعفر(علیه السلام) نقل کرده است:

هذا مَقامُ مَنْ حَسَناتُهُ نِعْمَةٌ مِنْکَ، وَ شُکْرُهُ ضَعیفٌ، وَ ذَنْبُهُ عَظیمٌ، وَ لَیْسَ

این جایگاه کسى است که نیکیهایى که کرده نعمتى است از تو و سپاسش ناتوان و گناهش بزرگ است و در برابر آن

لِذلِکَ اِلاّ رِفْقُکَ وَ رَحْمَتُکَ، فَاِنَّکَ قُلْتَ فى کِتابِکَ الْمُنْزَلِ عَلى نَبِیِّکَ

جز مدارایى تو و رحمتت چیزى نیست زیرا که تو در کتابى که از جانبت بر پیامبر

الْمُرْسَلِ، صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: کانُوا قَلیلاً مِنَ اللَّیْلِ ما یَهْجَعُونَ،

مرسلت صلى اللّه علیه و آله نازل شده فرمودى «آنان که اندکى از شب را مى خفتند

وَبِالاَْسْحارِهُمْ یَسْتَغْفِرُونَ. طالَ هُجُوعى وَ قَلَّ قِیامى، وَ هذَا السَّحَرُ

و در سحرها ایشان آمرزش مى خواستند» ولى خواب من به درازا کشید و بیداریم اندک شد اکنون سحر است و

وَاَنَا اَسْتَغْفِرُکَ لِذُنُوبى، اِسْتِغْفارَ مَنْ لایَجِدُ لِنَفْسِهِ ضَرّاً وَلا نَفْعَاً، وَلا مَوْتاً

من از تو آمرزش گناهم را خواهم آمرزش خواستن کسى که نیابد براى خویش سود و زیان و نه مرگ

وَلا حَیاةً وَلا نُشُوراً.(19)

و زندگى و نه رستاخیزى.

پس از آن به سجده مى رود و نماز را تمام مى کند، و پس از سلام تسبیح حضرت زهرا(علیها السلام) را مى گوید و بعد از آن سه مرتبه بگوید:

سُبْحانَ رَبِّىَ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزیزِ الْحَکیمِ(20)

منزهى اى پروردگار فرمانرواى پاکیزه و نیرومند فرزانه

و پس از آن بگوید:

یا حَىُّ یا قَیُّومُ، یا بَرُّ یا رَحیمُ، یا غَنِىُّ یا کَریمُ، اُرْزُقْنى مِنَ التِّجارَةِ اَعْظَمَها

اى زنده و اى پاینده و اى نیکوکار اى مهربان اى بى نیاز اى بزرگوار روزى کن مرا از تجارت آنچه درآمدش

فَضْلاً، وَ اَوْسَعَها رِزْقاً، وَخَیْرَها لى عاقِبَةً، فَاِنَّهُ لا خَیْرَ فیما لا عاقِبَةَ لَهُ.(21)

فزونتر و روزیش وسیعتر و عاقبتش بهتر از همه باشد زیرا در آن چیزى که پایان خوبى نداشته باشد خیرى نیست

و بعد از آن سه مرتبه بگوید:

اَلْحَمْدُ لِرَبِّ الصَّباحِ، اَلْحَمْدُ لِفالِقِ الاِْصْباحِ(22)

ستایش براى پروردگار بامداد ستایش براى شکافنده صبح

سپس به سجده مى رود (سجده شکر براى این توفیق عظیم) و پنج بار مى گوید: سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ، رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ. منزه است و پاک و پاکیزه است پروردگار فرشتگان و روح.

آنگاه مى نشیند و آیة الکرسى را مى خواند و باز هم براى بار دوم به سجده مى رود و همان ذکر را پنج بار دیگر مى خواند.(23)

یادآورى: این دعاها را مى توان از روى نوشته خواند، و بار دیگر تکرار مى کنیم: شاخ و برگهاى نماز شب بسیار خوب و سازنده است; ولى اگر کسى نتواند همه را بجا آورد، هرقدر که مى تواند بجا آورد; مهم انجام اصل نماز، یعنى هشت رکعت نماز شب، دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر است; حتّى اگر کسانى نتوانند تمام یازده رکعت را بجا آورند، مى توانند به سه رکعت نماز شفع و وتر اکتفا کنند و از برکات آن بهره مند شوند.

• 1. بحارالانوار، جلد 73، صفحه 204، حدیث 20.
• 2. همان مدرک، جلد 84، صفحه 192، حدیث 6.
• 3. مصباح المتهجّد، صفحه 127 و مکارم الاخلاق، صفحه 293 (با اندکى تفاوت).
• 4. مصباح المتهجد، صفحه 128.
• 5. مصباح المتهجّد، صفحه 129.
• 6. همان مدرک، صفحه 130.
• 7. براى آگاهى بیشتر به بحارالانوار، جلد 84، صفحه 223 و 226 مراجعه شود.
• 8. بحارالانوار، جلد 82، صفحه 207.
• 9. همان مدرک، جلد 84، صفحه 226، حدیث 39.
• 10. همان مدرک و مصباح المتهجّد، صفحه 152.
• 11. مصباح المتهجّد، صفحه 152
• 12. کافى، جلد 3، صفحه 450، حدیث 31.
• 13. مصباح المتهجّد، صفحه 152 و 155.
• 14. همان مدرک، صفحه 155.
• 15. مفتاح الفلاح، صفحه 329
• 16. فقیه، جلد 1، صفحه 489، حدیث 1406.
• 17. همان مدرک، حدیث 1408.
• 18. مصباح المتهجّد، صفحه 155.
• 19. تهذیب، جلد 2، صفحه 132، حدیث 276.
• 20 . مصباح المتهجّد، صفحه 163.
• 21. همان مدرک.
• 22. همان مدرک.
• 23. بحارالانوار، جلد 84، صفحه 308، حدیث 86.
•   > مفاتیح نوین > چگونگى انجام نماز شب. حضرت آیت الله مکارم شیرازی.

---

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

اهمیت نافله شب [نافله شب ]

پرسش : در مورد اهمیت نافله شب توضیح دهید؟
پاسخ : نافله شب آثار و فواید و نورانیّت بسیار دارد و از مهمترین نمازهاى نافله است که در روایات اسلامى ‏و قرآن مجید روى آن تاکید شده و تاثیر عمیقى در صفاى روح و پاکى قلب و تربیت نفوس انسانى و حلّ‏ مشکلات دارد.

وقت نافله شب [نافله شب ]

پرسش : نافله شب چه موقع خوانده می شود؟

پاسخ : وقت نافله شب بنابر احتیاط واجب از نصف شب است تا اذان صبح، ولى بهتر است در موقع سحر یعنى در ثلثآخر شب بخواند و مسافر و کسى که به علّتى نتواند آخر شب بیدار شود و نماز شب را بخواند مى‏ تواند قبل از خواب آنها را به جا آورد.

ادامه نماز شب بعد از اذان صبح [نافله شب ]

پرسش : اگر در حال خواندن نماز شب اذان گفته شود تکلیف چیست؟

پاسخ : سه حالت دارد: 1- چهار رکعت خوانده که بقیه را اداء می خواند. 2- دو رکعت خوانده که بقیه قضا است. 3- دو رکعت اول را خوانده و در حال دو رکعت دوم است، کلا نماز را رها می کند و بعد از ابتدا کل یازده رکعت را به نیت قضا می خواند.

طریقه خواندن نماز شب [نافله شب ]

پرسش : نماز شب چگونه خوانده می شود؟
پاسخ : نماز شب که پس از نیمه شب به‌جا آورده مى‌شود مجموعاً یازده رکعت است که هشت رکعت آن تحت عنوان نافله شب به صورت چهار نماز دو رکعتى و دو رکعت دیگر به نام نماز شفع و یک رکعت، به عنوان نماز وتر انجام مى‌شود و آداب زیر در قنوت نماز وتر مستحبّ است : طول دادن قنوت، دعا براى چهل مومن، هفتاد بار استغفار، سیصد بار العفو. واگر کسانى نتوانند مستحبّات قنوت مزبور را به‌جا آورند مى‌توانند قنوت آن را مانند نمازهاى معمولى بخوانند؛ حتّى اگر کسانى وقت نداشته باشند یازده رکعت به‌جا آورند مى‌توانند به همان سه رکعت نماز شفع و وتر اکتفا کنند.

عدم لزوم رعایت آداب نماز شب [نافله شب ]

پرسش : آیا رعایت آداب مخصوص نماز شب خصوصا آداب قنوت نماز وتر و دعا به چهل مومن لازم است یا مستحب می باشد؟
پاسخ : رعایت این آداب خوب است ولى مى‏ توان نماز شب را بدون این آداب مانند نماز های روزانه به جا آورد و انجام قنوت های طولانی لازم نیست. و دعا به چهل مومن واجب نیست بلکه مستحب است. شما می توانید برای هر تعداد از مومنین که مایلید دعا کنید ولی دعا باید به زبان عربی باشد.

دعای کلی برای مومنین در قنوت نماز وتر [نافله شب ]

پرسش : آیا در قنوت نماز وتر، اکتفا کردن به دعای «اَللّهُمَ اغْفِرْ لِلْمُؤمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ» بجای دعا برای چهل مومن صحیح است و همان ثواب را دارد؟
پاسخ : نماز وتر او به این صورت صحیح است؛ ولى ثواب کمترى دارد.

منظور از مومن در نماز شب [نافله شب ]

پرسش : در دعا برای چهل مومن در نماز شب ، منظور از مومن چه کسانی هستند؟
پاسخ : سعی کنید نام کسانی را ببرید که تظاهر به گناه ندارند.

طلب مغفرت برای معصوم علیه السلام در نماز شب [نافله شب ]

پرسش : آیا می توان برای چهارده معصوم علیهم السلام در قنوت نماز وتر نماز شب طلب غفران و آمرزش نمود و به عنوان یکی از چهل مؤمن نام برد؟
پاسخ : نام امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) را به عنوان طلب غفران و آمرزش بردن صحیح نیست.

فراموش کردن تعداد اذکار قنوت نماز وتر [نافله شب ]

پرسش : وظیفه نمازگزار در هنگام فراموش نمودن تعداد چهل مومن یا هفتاد استغفار در قنوت نافله وتر چیست؟
پاسخ : به مقداری که یقین پیدا می کند اضافه نماید.

پشت سر هم خواندن نماز شفع و وتر [نافله شب ]

پرسش : فاصله انداختن بین نماز شفع و وتر چه حکمی دارد؟
پاسخ : این دو نماز شبیه یک نماز است و به همین دلیل نباید بین آنها فاصله انداخت و احتیاط واجب آن است که قنوت نماز شفع را نیز ترک نماید.

خواندن نماز شفع و وتر قبل از هشت رکعت دیگر [نافله شب ]

پرسش : آیا می شود در نماز شب اول نماز شفع و وتر و بعد هشت رکعت دیگر خوانده شود؟
پاسخ : می تواند نماز شفع و وتر را بخواند و بعد هم بقیه را به قصد رجاء(یعنی به امید رسیدن به ثواب) بخواند.

رعایت ترتیب در قضای نماز شب [نافله شب ]

پرسش : آیا جایز است در قضای نافله شب ابتدا نماز وتر را قضا کرد سپس شفع بعد بقیه نمازها؟
پاسخ : در بین شفع و وتر ترتیب را رعایت کنید. در بقیه لازم نیست.

رعایت قبله در نماز شب به صورت خوابیده [نافله شب ]

پرسش : آیا موقعی که در رختخواب دراز کشیده ایم برای خواندن نماز شب رعایت قبله لازم است؟
پاسخ : فقط در حال راه رفتن رعایت قبله لازم نیست و باید قبله را رعایت کند.

آشامیدن آب در اثناء نماز وتر در تنگی وقت روزه [نافله شب ]

پرسش : آیا خوردن و آشامیدن در نماز وتر برای کسی که می خواهد روزه بگیرد، جایز است؟
پاسخ : فقط آب خوردن مانعی ندارد.

اولویت بین نافله شب و جلسه قرآن [نافله شب ]

پرسش : بین خواندن نماز شب و شرکت در جلسه قرآن کدام یک اولویت دارد؟
پاسخ : در صورتی که جلسه قرآن همراه با آموزش مفاهیم و معانی باشد مقدم است.

اولویت بین نماز قضا و نماز شب [نافله شب ]

پرسش : اگر کسی نماز قضا دارد آیا بهتر نیست به جای نماز های نافله، نمازهای قضا را بجا آورد؟
پاسخ : نماز قضا اولویت دارد و امید است ثواب آن بجای نمازهای نافله محسوب شود.

تکرار یازده رکعت نماز شب در یک شب [نافله شب ]

پرسش : آیا می توان به سبب نذر، یازده رکعت نماز شب را در یک شب تکرار کرد؟
پاسخ : صحیح نیست.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

---

مطابق نظر آيت الله سيستاني

۳پرسش: اینجانب بسیار راغب به دانستن کیفیت نماز شب می باشم . لذا از جنابعالی تقاضا دارم در مورد کیفیت نماز مذکور و زمان بحای اوردن آن بنده را راهنمائی بفرمائید ؟
پاسخ: وقت نماز شب از اول شب تا اذان صبح می باشد و هرچه به اذان صبح نزدیکتر باشد بهتر است.

کیفیت نماز شب :این نماز مجموعا ً یازده رکعت است:
اول – هشت رکعت آن مانند نماز صبح (دو رکعت دو رکعت) به نیت نماز شب خوانده شود .
دوم – دو رکعت نماز به نیت نماز شفع بدون قنوت خوانده شود.
سوم – یک رکعت آخر به نیت نماز وتر بخواند ، سپس در قنوت برای چهل مؤمن دعا و طلب مغفرت کند و بگوید (اللهم اغفر لفلان …) و سپس حاجات خود را از خدا می خواهد و بعد از آن هفتاد مرتبه (استغفر الله ربی و اتوب الیه) بگوید .
آنگاه هفت بار ذکر (هذا مقام العائذ بک من النار) بگوید.
وبعد از آن ۳۰۰ مرتبه (العفو) بگوید.
سپس رکوع و سجود انجام می دهد و نماز تمام می شود.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.

چهل حدیث نماز شب

نماز شب و گریه بر امام حسين ع

نماز نافله چگونه است

نوافل چيست و چگونه انجام مي گيرد

شک در نماز مستحبی و نافله ها

خواندن نماز مستحبی در حال راه رفتن

نماز کامل در حرم امام حسین و اماکن تخییر

---

---

کلید: نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است نماز شب چگونه و چه زمانی است  زمان خواندن نماز شب نماز شب را چگونه بخوانیم قنوت نماز وتر فواید خواندن نماز شب ثواب نماز شب فواید نماز شب نماز نافله صبح نماز وت