علت کثرت گریه های حضرت زهرا چه بود

درباره گريه حضرت زهرا(س) و علت و چگونگي آن را توضيح دهيد؟

پاسخ:
اگر بخواهيم مسأله گريه حضرت فاطمه(س) را درست بفهميم بايد مطالب زير بدرستي فهميده شود:

1. غصب خلافت 2. غصب فدك 3. غصب عوالي 4. منع فاطمه زهرا از ارث پدرش پيامبر اكرم(ص) كه شامل اين موارد بود:

الف – زمينهايي كه انصار به پيامبر داده بودند ب – سرزمينهاي بني نضير ج – دو قلعه وطيح و سلالم د – خمس تمام سرزمينهايي كه با لشكركشي فتح شده بود. 5. عظمت فاطمه زهرا(س) 6. عظمت حضرت علي(ع) 7. ستمهايي كه بر شخص فاطمه زهرا(س) كردند. 8. ستمهايي كه بر شخص حضرت علي(ع) كردند. در حق حضرت فاطمه زهرا آن اندازه ستم كردند كه حتي مانع گريه او در خانه اش شدند و او براي گريه وناله به قبور شهدا مي رفت و در آنجا گريه مي كرد و فرياد مظلوميت سر مي داد.

با توجه به اين موضوعات هشتگانه، مطالبي درباره گريه حضرت فاطمه زهرا(س) تقديم مي گردد: در حديثي آمده است: بكّائون پنج نفرند: حضرت آدم(ع)، حضرت يعقوب(ع)، حضرت يوسف(ع)، حضرت فاطمه زهرا(س) و حضرت امام زين العابدين(ع). حضرت يعقوب در فِراق يوسف آنقدر گريه كرد كه به او گفتند: اگر اين قدر گريه بكنيد، هلاك مي شويد. امام زين العابدين(ع) بيست يا چهل سال براي پدرش امام حسين(ع) گريه كرد. حضرت يوسف در فراق پدرش آنقدر گريه كرد كه زندانيان گفتند: يا شب گريه بكن يا روز. حضرت فاطمه هم در فراق پدر آنقدر گريه كرد كه اهل مدينه ناراحت شدند و حضرت فاطمه براي اينكه اهل مدينه ناراحت نشوند به قبور شهداء مي رفت و در آنجا گريه مي كرد و شب برمي گشت، (بحارالانوار، ج 43، ص 155، ح 1) }.

حقيقت اين است كه گريه حضرت فاطمه زهرا(س) تنها براي از دست دادن پدر نبود بلكه آن گريه ها مردم را به ياد دردها و رنج هايي مي انداخت كه حضرت فاطمه زهرا(ص) از هيئت حاكمه ديده بود و همچنين حقيقت اين است كه مردم مدينه از گريه حضرت فاطمه ناراحت نمي شدند بلكه اين هيئت حاكمه بود كه از اين گريه ها رنج مي بردند و هيئت حاكمه اعتراض مي كردند نه اهل مدينه، (مأساة الزهرا، سيد جعفر مرتضي عاملي، ج 1، ص 335 و 337، چاپ اول، بيروت 1414 قمري) }.

البته در اين حديث نيامده كه مردم مدينه بگويند: يا شب گريه بكن و يا روز. در حديث غير قابل اعتمادي آمده است كه مردم آمدند و گفتند: يا علي! فاطمه هم شب گريه مي كند و هم روز و ما راحتي و آسايش نداريم. شما از او بخواهيد كه يا شب گريه كند و يا روز. آن حضرت هم در جواب آنها گفت: چشم. حضرت علي(ع) به حضرت فاطمه گفت: بزرگان مدينه چنين مي گويند: حضرت زهرا(س) گفت: يا علي! در ميان اين مردم خيلي كم مي مانم و قسم به خدا ساكت نمي شوم. حضرت علي(ع) براي فاطمه زهرا(ع) اطاقي در قبرستان بقيع ساخت.

حضرت زهرا هر روز با حسن و حسين به آنجا مي رفت و تا شب مي ماند و گريه مي كرد. شب علي(ع) مي رفت و او را به خانه مي آورد. حضرت فاطمه 27 روز چنين عمل كرد و پس از آن مريض شد. اين حديث، معروف به حديث فضه است ولي معلوم نيست از چه مأخذي است و براي همين قابل اعتماد نيست، (بحارالانوار، ج 43، ص 174، ح 15) }. بيت الاحزان } در بقيع، اطاقي براي فاطمه زهرا ساخته شد كه بيت الاحزان نام گرفت. بيت الاحزان را حضرت علي(ع) ساخت تا حضرت فاطمه راحت باشد و جاي آن مشخص است. اين بيت الاحزان ربطي به حديث «فضّه» ندارد گرچه در آن حديث هم به اين اشاره شده است، (مأساة الزهرا، ج 1، ص 337) }.

در روايات آمده است كه حضرت فاطمه پس از پيامبر اسلام هميشه محزون و غمگين بود و هيچگاه نخنديد و آنگاه كه مريض شد در شكايت خودش به سوي خدا چنين مي گفت: يا حيّ يا قيّوم برحمتك استغيث فأغثني، اللهم زحزحني عن النار و ادخلني الجنة و الحقني بأبي محمد صلي الله عليه و آله }، (بحارالانوار، ج 43، ص 217) }. از آنچه گذشت فهميده شد كه: 1. حضرت فاطمه تنها براي مرگ پدر گريه نمي كرد بلكه ستمهايي بر او شده بود و او با گريه فرياد مظلوميت سر مي داد. پس علت گريه فقدان پدر و ستمها بود. 2. مردم مدينه از گريه هاي او ناراحت نمي شدند بلكه هيئت حاكمه از گريه هاي او ناراحت مي شدند چون گريه حضرت فاطمه ستمهاي هيئت حاكمه را بر ملا مي ساخت. 3. گريه ها با صداي بلند بود و براي همين مردم مي شنيدند و هيئت حاكمه بخاطر بلند گريه كردن اعتراض مي كردند و گرنه گريه بي صدا كه به گوش كسي نمي رسد. 4. گريه آن حضرت پس از وفات پيامبر اسلام(ص) شروع شد. 5. گريه مظلوميت، بدون اشك نمي شود همانطوريكه گريه شوق هم بي اشك نمي شود. 6. گريه اش شبانه روز بود چون مظلوم همواره گريان است.

البته وقتي مي گوئيم شبانه روز گريه مي كرد معنايش اين نيست كه از طلوع فجر تا غروب آفتاب گريه مي كرد و از غروب آفتاب تا طلوع فجر گريه مي كرد بلكه معنايش اين است كه مظلوميت او شب و روز نداشت و در هر فرصتي گريه مي كرد مانند امام زين العابدين كه چهل سال گريه كرد. اين چهل سال نه اينكه از اول تا آخر گريه مي كرد بلكه در هر فرصتي گريه به او دست مي داد. 7. آنها آن همه ستم كردند و با اين حال راضي نبودند حتي او گريه هم بكند و مانع گريه او مي شد. 8. مآخذي كه براي مطالعه مظلوميت فاطمه زهرا مناسب است، كتاب «مأساة الزهرا» است.