حکم اتانازی در اسلام

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

احکام اتانازی (قتل از روی ترحّم)

تسریع در مرگ بیمار
س۷. «اتانازی»(۱) بر سه قسم است:
۱_ نوع فعّال که با تجویز داروی کشنده از طرف پزشک به زندگی بیمار خاتمه داده می شود.
۲_ نوع انفعالی، به صورت خودداری از ادامه ی مداوا و زنده نگاه داشتن بیمار محتضر.
۳_ نوع غیر مستقیم، با قرار دادن داروهای به مقدار زیاد در دسترس بیمار تا بیمار شخصاً به زندگی پر رنج خویش پایان دهد.
استفاده از کدام‌یک بلااشکال است؟
ج. حفظ محتضر و تأخیر مرگ او واجب نیست، بنابراین قسم دوّم مانع ندارد. ولی هر کاری که موجب مردن او باشد، مثل دو قسم دیگر جایز نیست.

۱. اتانازی یا یوتانازی (Euthanasia) در زبان یونانی به معنی «مـرگ خوب» است. اتانازی در اصطلاح، شرایطی است که در آن، بیمار بنا به درخواست خودش به صورت طبیعی و آرام بمیرد. این شرایط معمولاً در بیماریهای سخت یا دردناک یا درمانهای طولانیمدت و ناامیدکننده پدید میآید. در فارسی به آن «هومرگ»، «مرگ آسان»، «قتل ترحمی» یا «به مرگی» نیز گفته شدهاست.

س۸. از «اتانازی» در فارسی به «قتل از روی ترحم» و «بیمارکشی با ترحم» تعبیر می شود و به منظور کوتاه کردن مدت درد و رنج بیمار لاعلاجی است که بر اساس دانش پزشکی امروز، هیچ امیدی به شفا و یا بهبود او وجود ندارد اقدام به این کار چه حکمی دارد؟ آیا سرپرست یا نزدیکان بیمار می توانند به پزشک همچین اجازه‌ای بدهند؟
ج. جایز نیست و قتل نفس محسوب می‌شود.

س۹. گاهی به جهت تعجیل در راحت شدن محتضر، به او مواد مُهلکه (کُشنده) تزریق می کنند؛ آیا این عمل جایز است یا نه؟ و در صورت عدم جواز، آیا عاملان این کار، در قتل او شریکند؟
ج. جایز نیست و در صورتی که موجب قتل شود، قصاص یا دیه ی آن واجب می گردد.

کشتن بیمار مرگ مغزی

س۱۰. شخصی که در اثر آسیب مغزی درک و شعور و شنوایی و بینایی و حس خود را از دست داده و فقط قلب او میزند و حرکت می کند اگر کسی او را در این شرایط بکشد، آیا باید دیه ی کامل بپردازد؟
ج. بلی دیه ی کامل دارد.

س۱۱. آیا می توان این بیمار را به همان حال باقی نهاد تا قلب او هم از کار بیفتد؟
ج. اگر دستگاهی به او وصل شده و برداشتن دستگاه موجب مرگ وی می >شود، نمی توان چنین کاری را انجام داد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

«استفتاء اختصاصی سایت هدانا از دفتر حضرت آیت الله مکارم شیرازی»

سوال: «اتانازی»بر سه قسم است: ۱_ نوع فعّال که با تجویز داروی کشنده از طرف پزشک به زندگی بیمار خاتمه داده می‌‌شود. ۲_ نوع انفعالی، به صورت خودداری از ادامه‌ی مداوا و زنده نگاه داشتن بیمار محتضر. ۳_ نوع غیر مستقیم، با قرار دادن داروهای به مقدار زیاد در دسترس بیمار تا بیمار شخصاً به زندگی پر‌رنج خویش پایان دهد. استفاده از کدام‌یک بلااشکال است؟

پاسخ: تا آن مقدار که امید به بازگشت حیات دارد در صورت توان درمان را ادامه دهد و بیش از آن وظیفه ای ندارد ضمن اینکه اگر یقین به عدم بازگشت دارد می تواند وقتی مواد دستگاه تمام شد از ادامه آن بپرهیزد ولی قطع دستگاه جایز نیست.

منبع: استفتاء سایت هدانا از دفتر حضرت آیت الله مکارم شیرازی.

مطابق نظر آيت الله سيستاني

«استفتاء اختصاصی سایت هدانا از دفتر حضرت آیت الله سیستانی»

سوال: «اتانازی»بر سه قسم است: ۱_ نوع فعّال که با تجویز داروی کشنده از طرف پزشک به زندگی بیمار خاتمه داده می‌‌شود. ۲_ نوع انفعالی، به صورت خودداری از ادامه‌ی مداوا و زنده نگاه داشتن بیمار محتضر. ۳_ نوع غیر مستقیم، با قرار دادن داروهای به مقدار زیاد در دسترس بیمار تا بیمار شخصاً به زندگی پر‌رنج خویش پایان دهد. استفاده از کدام‌یک بلااشکال است؟

پاسخ:

هيچ كدام جايز نيست.

منبع: استفتاء سایت هدانا از دفتر حضرت آیت الله سیستانی

ویژه نامه احکام پزشکان و بیماران