استخاره با تسبیح منحصر به جایى است که مثبت یا منفى بودن کار بر انسان روشن نباشد، و با تفکّر و تامل، و حتى با مشورت کردن با اشخاص با تجربه و صاحب نظر هم روشن نشود؛ اینجا، جاى استخاره است و در غیر اینصورت استخاره کردن، اشتباه است.
استخاره با تسبیح
استخاره چیست؟
استخاره در لغت به معنی بهترین خواستن و خیر خواستن است و در تعبیر دینی، واگذار کردن
انتخاب به خداوند در کاری است که انسان در انجام دادن آن تردید دارد. مؤمنین در مواردی که خیر و صلاح کار خویش را نمی دانند، به استخاره متوسل می شوند.
انواع روشهای استخاره با تسبیح
روش اول استخاره با تسبیح
علامه مجلسى مى نویسد: از« شیخ بهایى» گفته شده است: از بزرگان و اساتیدم شنیدم که این دستورالعمل از حضرت ولىّ عصر(ع) در مورد استخاره با تسبیح رسیده است. فرمود:« تسبیح را به دست ( راست) مى گیرى و سه مرتبه صلوات مى فرستى و سپس قسمتى از تسبیح را ( با دست چپ) مى گیرى و دوتا دوتا رد مى کنى; درصورتی که در پایان یک دانه تسبیح باقى ماند، به معناى « إفعل» ( انجام بده) است و چنانچه دو دانه باقى ماند، مفهوم آن« لاتفعل»( انجام نده) است.
روش دوم استخاره با تسبیح
استخاره با تسبیح که آقا امام زمان( عج) به مرحوم آیت‌الله مرعشی تعلیم فرموده اند عبارت است از:در رابطه با استخاره سخن به میان آمد. سید عرب فرمود: اى سید با تسبیح چگونه استخاره مى کنى؟
گفتم: سه مرتبه صلوات مى فرستم و سه مرتبه مى گویم: « استخیر الله برحمته خیره فى عافیه» پس قبض هاى از تسبیح را گرفته مى شمارم، اگر دو تا بماند بد است و اگر یکى ماند خوب است.
فرمود: این استخاره، دنباله ای دارد که به شما نرسیده و آن این است که هر زمان یکى باقى ماند فورا حکم به خوبى استخاره ندهید بلکه مجدد بر ترک عمل، استخاره کنید درصورتی که زوج آمد کشف مى شود استخاره اول خوب است، ولی چنانچه یکى آمد کشف مى شود که استخاره اول میانه است.
یکی از آداب استخاره با تسبیح، گرفتن وضو می باشد
روش سوم استخاره با تسبیح
علامه حلی در منهاج الصلاح نوعی از استخاره را که امام زمان( عج ) شرح و توضیح داده است، این طور بیان می کند و در کتاب نجم الثاقب و مستدرک الوسائل و وسائل الشیعه این طور آمده است که: از امام زمان( عج) در خصوص چگونگی استخاره و آداب آن سوال شد و آن حضرت در خصوص استخاره با تسبیح نوشتند:
فردی که قصد استخاره با تسبیح دارد، سوره ی حمد را ده بار بخواند و درصورتی که بخواهد کمتر کند سه بار بخواند و درصورتی که باز هم خواست کمتر کند حداقل یک بار بخواند، سپس سوره قدر را ده مرتبه بخواند و سپس این دعا را که در ذیل می آید، سه بار بخواند:
« اللهم انی استخیرک لعلمک بعواقب الامور و استشیرک لحسن ظنی بک فی المامول و المحذور، اللهم ان کن الامر الفلانی قد نیطت بالبرکه اعجازه و بوادیه و حفت بالکرامه ایامه و لیالیه فخرلی فیه خیره ترد شموسه ذلولا تقعض ایامه سروراً، اللهم إما أمر فأء تمر و إما نهی فانتهی، اللهم انی استخیرک برحمتک خیره فی عافیه.»
« پروردگارا! اگر این کار که من می خواهم انجام دهم، از کارهایی است که جوانب گوناگون آن به برکت اتصال دارد و روز و شبش پر از کرامت و خوشبختی است، پس طوری برای من تکلیف معین کن که آفتاب سعادت، فرمان بر و نرم خو سوی من آید.
پروردگارا! در تکلیفی که برایم با استخاره مشخص می کنی، درصورتی که امر باشد، اطاعت خواهم نمود و چنانچه نهی باشد از آن کار دوری خواهم جست. پروردگارا! من در این استخاره با امید به رحمت تو، از تو خیر و برکت گوار می خواهم.»
پس از خواندن این دعا قطعه ای از دانه های تسبیح را در مشت خود قرار می دهد و نیت می کند و آن مقدار که در مشت قرار گرفت را می شمارد، درصورتی که زوج بود اشاره به امر کردن به انجام کار است و اگر فرد بود، اشاره بر ترک آن کار و عدم انجام آن است.
و البته این کار به عکس هم می شود به این معنی که چنانچه زوج را نیت بر نهی بگیرد و فرد را نیت به امر در انجام کار، نیز اشکالی ندارد.
روش چهارم استخاره با تسبیح
استخاره با تسبیح از امام صادق علیه السلام:
از امام صادق ( علیه السلام) روایت شده است که فرمود:
( در زمان استخاره با تسبیح ) ابتدا یک مرتبه سوره «حمد» را مى خوانى و سپس سه بار سوره « توحید»( قل هو اللّه…) را و بعد از آن پانزده مرتبه صلوات مى فرستى، آنگاه مى گویى:
اَللّهُمَّ إِنّى أسْئَلُکَ بِحَقِّ الْحُسَینِ وَجَدِّهِ وَأَبیه، وَ أُمِّهِ وَ أَخیهِ، وَ الاْئِمَّهِ مِنْ
خدایا از تو مى خواهم، به حقّ حسین و جدّش و پدر و مادر و برادر و امامان از
ذُرِّیَّتِهِ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَ أنْ تَجْعَلَ لِىَ الْخِیَرَهَ فی
نسلش این که بر محمّد و آل محمّد درود فرستى و خیرم را در این تسبیح
هذِهِ السَّبْحَهِ، وَ أَنْ تُرِیَنی ما هُوَ الاَْصْلَحُ لی فی الدِّینِ وَالدُّنْیا، اَللّهُمَّ إنْ
قرار دهى و آنچه را که صلاح دین و دنیایم است به من نشان دهى. خدایا اگر
کانَ الاْصْلَحُ فی دینى وَدُنْیایَ، وَ عاجِلِ اَمْری وَ آجِلِهِ، فِعْلَ ما اَنَا عازِمٌ
مصلحت دین و دنیا و امروز و فردایم در انجام کارى است که قصد آنرا دارم،
عَلَیْهِ، فَأْمُرْنی، وَإلاّ فَانْهَنی، إنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ.
پس مرا بدان فرمان ده! وگرنه مرا از آن نهى کن، چرا که تو بر انجام هر کارى توانایى.
پس از آن، قسمتى از تسبیح را مى گیرى و آن را مى شمارى و با عدد اوّل مى گویى« سُبْحانَ اللهِ» و با عدد دوم مى گویى« أَلْحَمْدُلِلّهِ» و با عدد سوم مى گویى« لا إِلهَ اِلاَّ اللّهُ» و به همین ترتیب پیش مى روى; در پایان درصورتی که دانه آخر شمارش، سُبحان الله بود، مخیّر میان فعل و ترک هستى و چنانچه أَلْحَمْدُللهِ بود، علامت امر است و آن را انجام مى دهى و درصورتی که لا إِلهَ اِلاَّ اللّهُ بود، نهى است و آن را ترک مى کنى.
یکی از بهترین زمان ها برای استخاره با تسبیح روز شنبه می باشد
آداب استخاره
در روایات اسلامى آداب ویژه اى براى استخاره به معناى معروف آن، ذکر شده; مانند وضو داشتن و رو به قبله بودن و حالت توجّه و ارتباط قلبى با خداوند داشتن و استغفار کردن و این امور، مناسب و بدون شک مؤثّر است.
بهترین زمان برای استخاره
√ روز شنبه از صبح تا ظهر و از ظهر تا عصر
√ روز یکشنبه از صبح تا ظهر و از عصر تا مغرب
√ روز دوشنبه تا طلوع آفتاب و از ظهر تا عشاء
√ روز سه شنبه از ظهر تا عصر و از عصر تا عشاء
√ روز چهارشنبه از صبح تا ظهر و از عصر تا عشاء
√ روز پنجشنبه تا طلوع آفتاب و از ظهر تا عشاء
سوالاتی درباره استخاره
آیا عمل به استخاره واجب است؟
الزام شرعى در عمل به استخاره وجود ندارد ولى بهتر است بر خلاف آن عمل نشود.
آیا چند مرتبه استخاره براى یک کار صحیح است؟
چون استخاره براى برطرفکردن حیرت است، بنا بر این پس از برطرف شدن حیرت با استخاره اول، تکرار آن معنى ندارد مگر آنکه موضوع تغییر کند.
آیا استخاره با تسبیح یا قرآن در مسائل سرنوشت ساز مثل ازدواج جایز است؟
شایسته است انسان در امورى که مى خواهد درمورد آن ها تصمیم بگیرد، ابتدا تأمل و دقت کند و یا با افراد با تجربه و مورد اطمینان مشورت نماید و در صورتى که با این کارها تحیّر او رفع نشد، مى تواند استخاره کند.
