آيا كسى كه نماز را ترك كند كافر است؟

به عنوان مقدمه بايد بگوئيم:

اولا: روايات متعددى نقل شده است كه تارك نماز كافر است.

رسول خدا (صلى الله عليه وآله) فرموده اند: «مَنْ تَرَكَ صَلَاتَهُ مُتَعَمِّداً فقد كفر».(1) (هركس عمدا نمازش را ترك كند، كفر ورزيده است.» و در روايت ديگرى كه از امام صادق (عليه السلام) نقل شده ايشان بيان داشته اند: «إِنَّ تَارِكَ الصَّلَاهِ كَافِر».(2) (همانا ترك كننده نماز واجب، كافر است.»

ثانيا: كفر در فرهنگ قرآن كريم و روايات معصومين (عليهم السلام) به پنج معنا آمده است:

1- كسى كه اعتقاد به خدا و رسول و معاد ندارد مانند زنديق ها.

2- كسى كه با اعتقاد كفر مى ورزد و حق را مى پوشاند.

3- كفر نعمت (كفران نعمت)

4- كفر به معناى ترك دستور خداوند و مخالفت كردن با او.

5- كفر به معناى برائت و بيزارى جستن

مرحوم مجلسى بزرگ (ره) مى فرمايد: «كفر» در روايات نماز به معناى چهارم- يعنى ترك دستور خداوند و مخالفت با اوست- مى باشد و بقيه گناهان نيز كفر است ولى نماز شديدتر است..(3)

ثالثا: از لحاظ فقهى «كافر، كسى است خدا را منكر شود يا براى خدا شريك قرار دهد يا پيغمبرىِ حضرت خاتم الأنبياء محمدبن عبدالله (صلى الله عليه وآله) را قبول نداشته باشد. هم چنين اگر در يكى از اينها شك داشته باشد و نيز كسى كه ضرورى دين، يعنى چيزى را كه مثل نماز و روزه، مسلمانان جزء دين اسلام مى دانند، منكر شود كافر و نجس است، البته اگر چنان چه بداند آن چيز ضرورى دين است و انكار آن چيز به انكار خدا يا توحيد يا نبوّت برگردد، نجس است و اگر نداند، احتياطاً بايد از او اجتناب كرد….».(4)

با توجه به مقدمه گفته شده در مورد كفر كسى كه نماز را ترك نموده بايد گفت: ترك نماز چند قسم است:

1 ترك نماز به طور كلى از روى انكار يعنى نماز را واجب نمى داند و به جا آوردنش را بر خود حتم نمى بيند. در اين صورت منكر ضرورى دين شده و كافر است و از لحاظ فقهى نيز محكوم به نجاست مى باشد و چنين فردى به عذاب ابدى دچار مى گردد.

2- ترك نماز به دليل مسامحه كارى و كم اعتنايى به امور اخروى و اشتغال به سرگرمى هاى دنيوى. اين قسم از ترك نماز موجب فسق است و گناه كبيره شمرده مى شود اما چنين فردى مسلمان مى باشد و از لحاظ فقهى نيز حكم به طهارت چنين فردى مى شود.

3 ترك نماز در برخى اوقات: گاهى فردى در اثر ضعف ايمان و كم اعتنايى به امر آخرت گاهى نماز مى خواند و گاهى ترك مى كند و يا در اثر اهميت ندادن به اوقات نماز، گاهى آن را در وقتش ترك مى كند به خيال آن كه در خارج وقت آن را قضا كند.

اين قسم سوم هر چند مانند دو قسم قبل نيست ولى چنين فردى از ضايع كنندگان نماز و سبك شمارندگان آن است و در روايات آمده است كه چنين كسى مشمول شفاعت اهل بيت (عليهم السلام) قرار نمى گيرد و به شفاعت محمد و آل محمد (عليه السلام) نائل نمى گردد هر چند تارك الصلاه شمرده نمى شود و از سبك شمرندگان نماز به حساب مى آيند.

(1) عوالى الآللى، ج 2، ص. 224
000 (2) وسائل الشيعه، ج 4، ص. 42
000 (3) محمد وحيدى، دانستنى هاى لازم از نماز، قم، موسسه بوستان كتاب (مركز چاپ و نشر دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم)، 1387 ش، چهارم، ص. 33
000 (4) توضيح المسائل مراجع، مطابق با فتاواى دوازده نفر از مراجع معظّم تقليد، ج 1، ص 84، مسئله 106 از رساله امام.

پرسمان