آغاز اربعين كليمی از ذيقعده تا ذيحجه

اربعين كليمي چيست:

اربعين كليمي از اول ذيقعده تا دهم ذيحجّه است. زماني كه حضرت موسي كليم به كوه طور رفت و چهل روز مهمان خداوند بود و در اين ايام به مناجات پرداخت. از دير باز اين زمان نزد اهل معرفت يكي از زمانهايي است كه جايگاه ويژه اي در ايام سال داشته است. چله گيري به معناي انزواي از خلق و دوري از جامعه نيست آنگونه كه برخي از جهله صوفيه پندار مي كنند بلكه منظور آن است كه انسان در اين زمان خاص و به مدت خاص (چهل روز) مراقبت خود را بيشتر نمايد. عدد چهل در تكميل نفوس نقش ويژه اي دارد. آنچه كه در روايات توصيه شده اينست كه براي اينكه عملي راسخ شود حدود يكسال مداوت داشته باشد. عمل مستحبي اندك مداوم گاهي بر عمل زياد كوتاه مدت ترجيح داده شده است.

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ مَا أَخْلَصَ الْعَبْدُ الْإِیمَانَ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعِینَ یَوْماً أَوْ قَالَ مَا أَجْمَلَ عَبْدٌ ذِکْرَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَرْبَعِینَ یَوْماً إِلَّا زَهَّدَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِی الدُّنْیَا وَ بَصَّرَهُ دَاءَهَا وَ دَوَاءَهَا فَأَثْبَتَ الْحِکْمَةَ فِی قَلْبِهِ وَ أَنْطَقَ بِهَا لِسَانَهُ…ترجمه :

امام باقر (ع) فرمود: هیچ بنده‏ اي چهل روز ایمانش را بخدای عزّوجلّ خالص نگرداند یا فرمود: هیچ بنده‏ ای ذکر خدا را چهل روز نیکو انجام ندهد جز آنکه خدای عزّوجلّ او را نسبت بدنیا زاهد سازد و درد و داروی دنیا را باو بنماید، پس حکمت را دلش ثابت کند و زبانش را بآن گویا سازداصول کافی ج: 3 ص: 27

در كتاب  سير و سلوك علامه سيد مهدي  بحر العلوم اين چنين آمده است:

«خاصیت اربعین در ظهور فعليّت‌ و بروز استعداد و قوّه‌  و حصول‌ ملكه‌ ، امريست مصرح به در آيات و اخبار و مجرب اهل باطن و اسرار».

زمان و مكان تاثيرات خاصي را بر روح سالكان الي الله دارد، مثلا هيچ زماني بالاتر ازشبهاي قدر براي درك فيوضات در روايات توصيه نشده و همچنين بهترين مكانها مسجد الحرام و زيارتگاه هاي امامان معصوم بويژه سرزمين كربلا و پس از آن مساجد  هستند، همه اينها براي آنست كه انسان تهذيب نفس را بر اساس دين بالا ببرد نه آنكه معاذ الله دچار بدعت خانقاه و درويش بازي و سلوك شيطاني شود. خوش به حال كسي كه تمام ايام سال را پر توان و پر نشاط به عبادت مي پردازد.

در ادامه گفتاري از حضرت استاد علامه جوادي آملي تقديم مي گردد.

طبق سفارش بزرگان دين فلسفه نماز ذي الحجه كه از شب اول تاشب دهم ادامه مي يابد،ممكن است علت هاي گوناگوني داشته باشد، از جمله اينكه اگر مسلماني به علت هاي گوناگون مانند عدم استطاعت مالي يا بيماري نتواند به حج برود مي تواند با خواندن اين نماز در ثواب حجاج بيت الله الحرام سهيم گردد.

اين نماز دو رکعت است که بين نماز مغرب و عشاء قرائت مي گردد و نمازگزار بعد از خواندن سوره حمد و توحيد مي بايست آيه 142سوره اعراف “وَوَاعَدْنَا مُوسَي ثَلاَثِينَ لَيْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً…” را تلاوت نمايد.

حضرت آيت الله العظمي جوادي آملي نيز در رابطه با اربعين کليمي و آثار آن و شروع اين ملاقات فرمودند:

اربعين گيري از بهترين راههاي دريافت فيوضات است كه “مَن أخلص لله أربعين صباحا تنفجر ينابيع الحكمة مِن قلبه علي لسانه” آنگاه اگر کسي سخن مي گويد از چشمه جوشان دل خودش حرف مي زند و اگر دست به قلم مي برد و چيز مي نويسد از چشمه جوشان قلب خودش حرف مي زند اين راه براي همه است.

معظم له به دفع شبهه برداشت غلط از معناي اربعين گيري پرداخته و ابراز داشتند:

چلّه گيري به معناي جدا شدن از جامعه نيست، بلکه جدا شدن از دنيا است نه از خلق دنيا.در متن مردم بودن ،مردمي بودن براي مردم كار كردن دنيا نيست بلکه آخرت است.

حال طرح مسئله اربعين و چلّه گيري براي آن است كه اربعين كليمي از اول ذيقعده تا دهم ذيحجّه بود. وجود مبارك موساي كليم كه چلّه گرفت و اربعيني داشت که به اربعين كليمي معروف است. اين چهل شبانه روز وجود مبارك موساي كليم در طور مهمان خدا بود؛نه خوابي داشت نه غذايي ونه استراحتي. در طيّ اين چهل شبانه روز مهمان مناجات الهي بود و اينكه فرمود”وَوَاعَدْنَا مُوسَي ثَلاَثِينَ لَيْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً” همين است. اولِ ميقات وقت ملاقات سي شبه بود بعد ده شب اضافه شد که چهل و اربعين كليمي شد. اين جزء دستورات رسمي دين مااست ، اينها جزء نوآوري هاي دين است .